De fiscale vaststellingsovereenkomst

Op het terrein van het belastingrecht kunnen zich situaties voordoen waarin de belastinginspecteur en de belastingplichtige in het kader van een op te leggen belastingaanslag of heffing van mening kunnen verschillen over de feiten of over de toepassing van het recht op de feiten. Het is mogelijk dit geschil aan de belastingrechter voor te leggen in het kader van een beroep tegen de aanslag of de heffing.

Een andere mogelijkheid is om ter voorkoming of het beëindigen van een reeds gerezen geschil in een fiscale vaststellingsovereenkomst afspraken te maken. De belastinginspecteur en een belastingplichtige kunnen overeenkomsten sluiten over de wijze waarop de fiscus van zijn bevoegdheid om belastingaanslagen op te leggen gebruik zal maken.

Fiscale vaststellingsovereenkomsten bevinden zich op het grensvlak van publiek- en privaatrecht: aan de ene kant is er sprake van een privaatrechtelijke rechtshandeling, namelijk een contract en aan de andere kant is er inhoudelijk sprake van een afspraak met betrekking tot een uit te oefenen publiekrechtelijke bevoegdheid.

De vereniging van publiek- en privaatrecht in één rechtsfiguur leidt tot vragen. Het gaat daarbij om dogmatische vragen, zoals hoe deze overeenkomst nu gezien moet worden (als privaatrechtelijk of als publiekrechtelijk) en welke consequenties daaraan verbonden moeten worden. Het leidt ook tot vragen in de rechtspraktijk. In hoeverre zijn fiscale vaststellingsovereenkomsten bindend? Welk recht is op deze overeenkomsten van toepassing? Bij welke rechter kan rechtsbescherming worden verkregen? Op deze thema's wordt in deze brochure ingegaan.