Het spanningsveld tussen nationaal en Europees privaatrecht

De preadviezen van dit jaar hebben als thema ‘Het spanningsveld tussen nationaal en Europees privaatrecht’. De preadviseurs bezien dit spanningsveld zowel vanuit de inhoudelijke wisselwerking tussen het Unierecht en het Nederlandse vermogensrecht als vanuit de invloed van het Europese recht op het systeem van het Burgerlijk Wetboek.

Preadvies Berend Jan Drijber: Naar een meer symbiotische relatie tussen Unierecht en nationaal vermogensrecht
Hoe kunnen het Unierecht en het nationale vermogensrecht elkaar aanvullen en versterken? Die vraag wordt in dit preadvies beantwoord aan de hand van rechtspraak en ontwikkelingen op enkele uiteenlopende gebieden waarop het Unierecht privaatrechtelijke rechtsverhoudingen raakt. Aan de orde komen onder meer het Europees consumentenrecht, in het bijzonder de sanctionering van oneerlijke bedingen en schendingen van informatieplichten, de doorwerking van het primaire Unierecht, waaronder het EU-Handvest van de grondrechten, en de invloed van het Unierecht op de functies en doelstellingen van het privaatrecht. Bij elk van die onderwerpen wordt getracht het begrip van en voor het Unierecht te verbeteren en de afstand tot het nationale privaatrecht te verkleinen.

Preadvies Vanessa Mak: A Tale of Two Systems. Europa en het Nederlandse vermogensrecht in tijden van (r)evolutie
Houdt het Burgerlijk Wetboek van Meijers als systeem stand onder de invloed van Europeesrechtelijke tendensen? Dat is de vraag die in dit preadvies wordt beantwoord aan de hand van een analyse van verleden, heden en toekomst van het Europese en Nederlandse vermogensrecht. De voornaamste uitdagingen in heden en toekomst komen voort uit de golf van verordeningen die de Europese wetgever, na een relatief wetgevingsluwe periode, sinds 2020 heeft geïntroduceerd in de vorm van ‘Acts’. De Digital Services Act, Digital Markets Act, AI Act en Data Act zien niet uitsluitend op privaatrechtelijke verhoudingen, maar zijn er wel op van toepassing. Daardoor wordt het begrippenkader dat civilisten hanteren opgeschud - is de ‘burger’ of de ‘gebruiker’ dezelfde als de ‘consument’? - en wordt het materiële bereik van het contractenrecht sluipenderwijs opgerekt naar aspecten die zich buiten het terrein van economische belangen bevinden, zoals de bescherming van de vrijheid van meningsuiting. Verschillende toekomstscenario’s worden in dit preadvies geanalyseerd, waarbij geconcludeerd wordt dat een revolutie in het vermogensrecht niet is uitgesloten en een hoofdrol kan worden gespeeld door de rechter die het EU-Handvest van de grondrechten durft te omarmen.