Seksuele autonomie, normativiteit, exploitatie en deviantie

De aandacht voor seksueel grensoverschrijdend gedrag, geweld en misbruik en voor de beleidsmatige reactie daarop is groter dan ooit. Het is geen toeval dat in 2022 het Belgisch seksueel strafrecht werd hervormd en de EU een nieuw wetgevingsvoorstel ter bestrijding van (seksueel) gendergeweld lanceerde. Tegen die achtergrond is het van belang de nieuwste inzichten uit onderzoek beschikbaar te maken. Dat is waar dit boek op inzet, vanuit criminologisch en juridisch perspectief.

Twintig hot topics passeren de revue, geclusterd in vier secties.

De sectie seksuele toestemming en zelfbeschikking, scripts en normen bestudeert en evalueert het wijzigende seksueel toestemmingsconcept in post-#MeToo-tijden, zowel in België als in andere Europese landen. Ze biedt ook inzicht in de seksuele scripts van jongeren en hun percepties en attitudes in verband met seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksuele toestemming. Verder onderzoekt deze sectie genderstereotypen en seksueel dubbele standaarden in online contexten van sexting en niet-consensuele verspreiding van naaktbeelden, en zoomt ze in op de zwakke seksuele rechtspositie van personen met een geestelijke kwetsbaarheid.

De sectie sekswerk, seksuele exploitatie en mensenhandel bestudeert de nieuwste sekswerkwetgeving in Nederland en Duitsland, twee Europese landen die al geruime tijd voor een legalisering van prostitutie kozen, en trekt daar lessen uit voor de recente Belgische decriminalisering van de exploitatie van sekswerk. Ze onderzoekt inzake mensenhandel of de strafwetgeving niet te breed wordt geïnterpreteerd en de slachtofferbescherming niet te smal, en verkent hoe slachtoffers evolueren naar lovergirls of Nigeriaanse madams.

De sectie porno exploreert de grondrechtelijke legitimiteit van en de publieke opinie over het strafrechtelijk verbod op extreme porno, en bestudeert (pedofiele) meningen over en doelgroepen van virtuele misbruikbeelden van kinderen versus geanimeerde volwassenpornografie.

De sectie daderbehandeling en -bejegening onderzoekt ten slotte de mogelijkheden en randvoorwaarden voor een therapeutisch gebruik van virtuele misbruikbeelden van kinderen en kinderseksrobots, gaat de impact na van zelfhulp via steungroepen op niet-pedoseksuele pedofielen, meet de welzijnsbeleving van pedoseksuelen in detentie, en biedt inzicht in publieke percepties over vrouwelijke zedendelinquenten.

Gert Vermeulen is gewoon hoogleraar (seksueel) strafrecht aan de Universiteit Gent. Hij is directeur van het Institute for International Research on Criminal Policy (IRCP) en voert en promoot al een kwarteeuw onderzoek naar (strafrechtelijk beleid inzake) seksueel misbruik (van minderjarigen), goede zeden, prostitutie en mensenhandel.
Laura Byn is FWO-aspirant, verbonden aan IRCP, Universiteit Gent, en verricht criminologisch en juridisch onderzoek naar seksuele scripts en (de normalisering van) seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Stéphanie De Coensel is FWO-postdoc en gastprofessor strafrecht, verbonden aan IRCP, Universiteit Gent, en voert juridisch en criminologisch onderzoek naar grondslagen voor en legitimiteit van criminalisering.

Met bijdragen van: Céline Bertin, Stefanie Bracke, Laura Byn, Kyana Carpels, Alda De Corte, Nena Decoster, Céline De Moor, Paulien De Pauw, Athina Droesbeke, Emma Geerts, Anse Ghesquiere, Halima Guelai, Charlotte Mertens, Renée Pattyn, Larissa Van Puyvelde, Gert Vermeulen, Kayleigh Versijpt, Birgit Voet en Elise Ysebaert