Slachtofferadvocatuur

Dit rapport doet verslag van een empirisch onderzoek naar de rol van advocaten van slachtoffers van ernstige gewelds- en zedenmisdrijven bij het verwezenlijken van hun rechten in de strafprocedure. De rol van de advocatuur is onderzocht in het kader van vijf slachtofferrechten: (1) het recht op algemene en zaakgebonden informatie, (2) het recht op kennisneming van het dossier, (3) het recht op toevoegen van stukken aan het dossier, (4) het recht op het indienen van een vordering tot schadevergoeding en (5) het spreekrecht. Het onderzoek laat zien dat de slachtofferadvocatuur onder andere een belangrijke rol speelt bij het verhalen van de schade in complexe zaken, het verkrijgen van toegang tot het dossier en het toevoegen van documenten aan het dossier.

Naast de bijdrage aan het verwezenlijken van de slachtoffer rechten hebben slachtofferadvocaten twee overkoepelende toegevoegde waarden: ten eerste draagt de toga bij aan empowerment van slachtoffers tijdens de zitting, en ten tweede is de slachtofferadvocatuur in het kader van het strafproces bij uitstek degene die een partijdige belangenbehartiging kan garanderen, onafhankelijk van de ketenpartners. Om de belangen van slachtoffers goed te kunnen behartigen, geven slachtofferadvocaten aan dat een ruimere vergoeding en een vroegtijdige doorverwijzing naar de slachtofferadvocatuur belangrijk is.

De rechtspraktijk moet nog wennen aan de nieuwe rol van het slachtoffer en diens advocaat. De slachtofferadvocatuur rapporteert knelpunten wat betreft de implementatie van de slachtofferrechten. Wel wordt er duidelijk steeds meer rekening gehouden met het slachtoffer. De praktijk is echter op sommige vlakken nog aan het zoeken hoe de wetgeving moet worden uitgelegd en toegepast in de praktijk. Verschillende geïnterviewden willen daarom graag dat de huidige slachtofferrechten eerst goed worden geïmplementeerd alvorens nieuwe slachtofferrechten te introduceren.