Het opportuniteitsbeginsel en het recht van de Europese Unie

Het recht van de Europese Unie is van toenemende betekenis voor het materiële en formele strafrecht. Ook voor een belangrijk strafrechtelijk uitgangspunt als het opportuniteitsbeginsel, dat
een ruime beleidsvrijheid toekent aan strafvorderlijke autoriteiten bij de opsporing en de vervolging van strafbare feiten. In het Nederlandse strafrecht wordt daarbij het criterium van `het algemeen belang' gehanteerd. De omvangrijke beleidsvrijheid die uit het opportuniteitsbeginsel wordt afgeleid, moet zorgvuldig worden uitgeoefend, en is ingebed in een systeem van toezicht en controle. Willekeur en rechtsongelijkheid kunnen daarmee worden voorkomen.
Dit onderzoek richt zich op het opportuniteitsbeginsel en de wijze waarop het zich in het Nederlandse strafrechtelijke stelsel heeft ontwikkeld. De houdbaarheid daarvan wordt geproblematiseerd in het licht van verschillende thema's uit het Europese recht. Aan de orde komen onder meer de verplichting voor lidstaten van de Europese Unie om het Europese recht effectief te handhaven, en de gevolgen van de eventuele oprichting van een Europees Openbaar Ministerie. Betekenen deze ontwikkelingen een categorische vervolgingsverplichting, en dus een introductie van het legaliteitsbeginsel met betrekking tot de vervolging? Of kan het opportuniteitsbeginsel behouden blijven, maar moet het negatief worden geïnterpreteerd, in die zin dat vervolging slechts bij wijze van uitzondering achterwege mag worden gelaten? Of valt een positieve interpretatie van het opportuniteitsbeginsel te verdedigen, waarbij, om tot vervolging over te gaan, een bewijsbaar strafbaar feit niet voldoende is, maar daarnaast steeds een algemeen belang aanwezig moet zijn?
Dit boek probeert op deze vragen een antwoord te geven dat relevant is voor wetenschap en rechtspraktijk.
Dit is een boek in de Meijers-reeks. De reeks valt onder verantwoordelijkheid van het E.M. Meijers Instituut voor Rechtswetenschappelijk Onderzoek van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden. Het onderzoek werd verricht in het kader van het facultaire onderzoeksprogramma Criminal Justice: Legitimacy, Accountability, and Effectivity.