Inleiding tot de rechtsvergelijking

Deze inleiding tot de rechtsvergelijking wil de student vertrouwd maken met de algemene beginselen van de rechtsvergelijkende methode en hem inleiden in de kennis van het buitenlands recht. In het eerste deel worden het voorwerp en de eigenheid, de raakpunten en het onderscheid met de verschillende rechtsdisciplines besproken, wordt de historische ontwikkeling geschetst, het nut van de rechtsvergelijking met haar mogelijkheden en grenzen besproken. Vervolgens wordt aandacht besteed aan het onderscheid tussen micro- en macrovergelijking, aan de vergelijkende methodes en aan de indeling in rechtsfamilies.

Het tweede deel brengt een overzicht van enkele belangrijke rechtsstelsels: het Franse, Duitse, Engelse, Amerikaanse, Japanse en islamitische recht. Elk rechtsstelsel wordt uiteengezet aan de hand van de belangrijkste historische ontwikkelingen, de beschrijving en evaluatie van de rechtsbronnen, de staatsstructuur, de gerechtelijke organisatie en de uitstraling van het rechtssysteem. De rechtsbronnen worden in hun historisch perspectief gesitueerd. Inhoudelijk worden enkele rechtsfiguren kort besproken, die typisch zijn voor het bestudeerde rechtsstelsel. Deze macroanalyse van de rechtsstelsels mondt uit in een kort onderzoek naar de toenadering van de rechtsstelsels dat het inzicht in de materie dient te bevorderen door het duidelijker stellen van de verschillen en door het identificeren van de schijntegenstellingen.

Deze inleiding heeft dus geenszins de bedoeling de lezer een exhaustieve kennis van het buitenlands recht bij te brengen. Dit handboek is geen encyclopedie. Het wil veel meer de lezer een kijk geven op de betekenis en op het nut maar ook op de gevaren van de rechtsvergelijking. Daarenboven wil ze de lezer niet alleen vertrouwd maken met de grote structuren, maar ook met de geest van de belangrijkste buitenlandse rechtsstelsels. Alhoewel bij de bestudering van de rechtsstelsels de privaatrechtelijke ontwikkelingen centraal staan, worden ook de staatsstructuren en de gerechtelijke organisatie beknopt besproken. In dit laatste kader komen soms ook enige aspecten van het straf- en het strafprocesrecht aan bod.