De Hoge Raad in 2025

Als cassatierechter vervult de Hoge Raad een essentiële functie inzake de rechtsbescherming, rechtsontwikkeling en rechtseenheid. De betekenis van de Hoge Raad in ons rechtsbestel, de toegenomen stroom van zaken en hiaten in het zaakaanbod nopen tot een herbezinning op de positie van de Hoge Raad en op de organisatie van de afdoening van zaken door de Raad.

De basis en de kaders voor deze herbezinning zijn vastgelegd in het rapport van de commissie-Hammerstein 'Versterking van de cassatierechtspraak'. De commissie heeft een aantal voorstellen ontwikkeld om de geconstateerde oorzaken voor de gesignaleerde problemen het hoofd te kunnen bieden. Inmiddels heeft dit geleid tot wetgevende en beleidsmatige initiatieven. De voorstellen en de initiatieven centreren zich rond drie thema's: selecteren in zaken, invoering van een prejudiciële procedure en cassatie in het belang der wet.

Deze drie thema's stonden ook centraal tijdens het congres 'De Hoge Raad in 2025: contouren van de toekomstige cassatierechtspraak' dat op 4 juni 2010 aan de Universiteit Utrecht plaatsvond. Het congres bestreek zowel het terrein van het belastingrecht (en dus ook het bestuurs(proces)recht) als het strafrecht en het privaatrecht. De plenaire lezingen en workshopbijdragen zoals die gepresenteerd zijn tijdens dit congres, zijn door diverse auteurs uit wetenschap en praktijk verder uitgewerkt en neergelegd in dit boek. Beoogd wordt daarmee een bijdrage te leveren aan het verdere wetenschappelijke en maatschappelijke debat over de toekomst van de cassatierechtspraak en de Hoge Raad der Nederlanden.