Belastingplicht en fiscale behandeling van stichtingen in de vennootschapsbelasting in historisch en beginselrechtelijk perspectief

De belastingplicht voor de vennootschapsbelasting van stichtingen is beperkt tot de winst uit onderneming. Andere inkomsten blijven onbelast, in tegenstelling tot bij (bijna) alle andere rechtsvormen. Na een beschouwing van de rechtsgronden van belastingheffing in het algemeen en een analyse van de verhouding tussen de heffingsgrondslagen in de inkomsten- en vennootschapsbelasting, wordt de beperkte heffingsgrondslag van stichtingen getoetst aan het EVRM, het VwEU en aan de bepalingen rondom staatssteun. Er vindt een korte vergelijking plaats met de afbakening van het heffingssubject en het heffingsobject in een aantal andere landen. Ook de jurisprudentie komt uitgebreid aan de orde. 

Een bijzondere positie in het fiscale recht wordt ingenomen door algemeen nut beogende instellingen. De vennootschapsbelasting kent een aantal complex vormgegeven mogelijkheden eventueel verschuldigde vennootschapsbelasting te verminderen, waarvan uitsluitend door algemeen nut beogende instellingen gebruik kan worden gemaakt. De voorwaarden om als algemeen nut beogende instelling te worden aangemerkt en vervolgens om van deze mogelijkheden gebruik te kunnen maken worden uitgebreid besproken. Er vindt een vergelijking plaats met de fiscale positie van algemeen nut beogende instellingen in een aantal andere landen, waarbij de vergelijking beperkt blijft tot de met de Nederlandse vennootschapsbelasting vergelijkbare heffingen. 

Het onderzoek sluit af met een aantal aanbevelingen tot herziening van de heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting van stichtingen en tot een aanmerkelijke vereenvoudiging van de complexe regelingen in de vennootschapsbelasting voor algemeen nut beogende instellingen. Deze aanbevelingen zijn uitgewerkt in een gedetailleerd voorstel tot wijziging van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 en flankerende wet- en regelgeving. Ook worden een aantal alternatieven aan de hand gedaan. Het onderzoek is voorzien van een uitgebreide literatuurlijst. Ook een jurisprudentieregister ontbreekt uiteraard niet.