Dorsten naar gerechtigheid

Prof.mr. Paul Scholten (1875-1946) is bekend van zijn methodologie van de rechtsvinding. Hij polemiseert daarin tegen het legisme dat leert dat de rechter het recht op logisch-mechanische wijze afleidt uit de wet. Volgens Scholten heeft het rechterlijk oordeel een zedelijk karakter dat niet louter rationeel is, en juist om een persoonlijke beslissing vraagt. Een nadere bezinning op de filosofische en theologische grondslagen van deze opvatting heeft hij voor zijn beschouwelijk werk bewaard. 
De Beschouwingen bezien het recht in het bredere perspectief van samenleving en gemeenschap. Ze onderzoeken de betekenis van het recht door dat in verhouding tot (o.a.) de billijkheid, de moraliteit en de macht te plaatsen. Voor de bezinning op het recht blijkt de christelijke levensbeschouwing van fundamentele betekenis te zijn. De Beschouwingen bezien het recht in het licht van de algehele christelijke existentie, die (primair) door de liefde voor God en de naaste bewogen wordt. Aldus dienen ze ter bezieling van hen die met het recht van doen hebben, om hen te inspireren (mede) in en door het recht de gerechtigheid te dienen.
Deze Beschouwingen zijn lange tijd niet in omloop geweest. De heruitgave van deze onverminderd actuele artikelen brengt ze opnieuw onder de aandacht. Niet alleen voor iedereen die zich (specifiek) in de rechtsgeleerdheid wil verdiepen, maar ook voor een filosofisch en theologisch geïnteresseerd lezerspubliek zullen ze hun blijvende waarde bewijzen. 
Het naschrift, van dr. Timo Slootweg (Universiteit Leiden), beoogt Scholten's idee van de grondslag van de rechterlijke beslissing verder begrijpelijk te maken door dat tegen de achtergrond van diens christelijk existentialisme en personalisme te plaatsen. Een beknopte biografie van Paul Scholten completeert de bundel door een uiteenzetting van zijn indrukwekkende levensloop en werkzaamheden.