EVRM en privaatrecht: is alles van waarde weerloos?

Het EVRM en de rechtspraak van het EHRM bieden verschillende concrete aanknopingspunten voor de beslechting van vermogensrechtelijke geschillen. Zo heeft de overheid op grond van art. 2 en 8 EVRM de plicht om, door middel van een effectief stelsel van regelgeving, het leven en de gezondheid van de burgers te beschermen. En zo vraagt art. 6 EVRM om access to justice, wat in sommige gevallen een beroep op verjaring in de weg staat.

Het gebruik maken van het EVRM en de rechtspraak van het EHRM is echter niet een kwestie van een lichtvoetige verwijzing naar een aantal bepalingen uit het EVRM en het noemen van een paar uitspraken. Een beroep op het EVRM zal altijd gepaard moeten gaan met een grondige materiële onderbouwing van de stelling dat het Nederlands recht op bepaalde punten in strijd is met het EVRM en dat het om die reden ofwel verdragsconform uitgelegd zal moeten worden, dat een bepaalde nationale regel buiten toepassing gelaten zal moeten worden, dan wel dat bepaalde verplichtingen rechtstreeks voortvloeien uit het EVRM.

Ook op het punt van vermogensrechtelijke remedies bij (dreigende) schending van een fundamenteel recht biedt de rechtspraak van het EHRM een bron van inspiratie voor het Nederlandse vermogensrecht. Hoewel fundamentele rechten als beschermers van vaak ideële belangen op het eerste oog misschien weerloos lijken als het aankomt op hun handhaving met het vermogensrecht, biedt het civielrechtelijke aansprakelijkheidsrecht voldoende middelen om in geval van schending aan deze rechten recht te doen. Het remediëren van schending van de verplichting om binnen een redelijke termijn recht te spreken vormt de proef op de som.