Toezichtdynamica

Auteur Marc van Ooijen volgde een jaar lang drie Raden van Toezicht in de gezondheidszorg. Hij was een jaar aanwezig bij al hun vergaderingen en interviewde aan het einde van die periode alle toezichthouders en bestuurders.

De discussie over governance is tot nu toe vooral gericht op de ontwikkeling van spelregels voor goed bestuur, de governance-code. In 'Toezichtdynamica' staat het spelconcept centraal: hoe functioneren de Raden van Toezicht in de dagelijkse praktijk en welke relatie hebben zij met de Raad van Bestuur?

Dit levert nieuwe inzichten op, ook omdat bijna al het bestaande onderzoek is gebaseerd op enquêtes of analyses van jaarverslagen. Zo bleek dat Raden van Toezicht meer dan 90% van hun tijd besteden aan het zich laten informeren. Ook kan worden vastgesteld dat de zogenaamde 'soft-controls' nog te vaak onderbelicht worden in het toezicht. 

Naast de beschrijving en analyse van drie cases uit de toezichtpraktijk introduceert Van Ooijen een model waarmee gedrag van toezichthouders kan worden verklaard. Dit Model Gedragstypologieën Intern Toezicht is gebaseerd op twee variabelen: vertrouwen en afstand. Hiermee biedt de auteur stof tot denken voor wetenschappers voor bestuurders, toezichthouders en wetenschappers. Hij houdt vooral een pleidooi voor meer sturen op vertrouwen en aandacht voor irrationale aspecten van het toezicht houden. Het onderzoek heeft ook nieuwe inzichten opgeleverd over de werving en selectie van toezichthouders, de Raad van Toezicht als team of de invulling van de adviesfunctie van de Raad van Toezicht. 

Marc van Ooijen is bestuurder in de gehandicaptenzorg en heeft ruime ervaring als manager, adviseur en toezichthouder in de publieke sector.