Besliskunde in de radiologie

Naast wetenschappelijke betrouwbaarheid zijn ook snelheid en methodisch handelen belangrijk in de moderne geneeskunde. Niet voor niks is 'evidence based medicine' een modewoord en niet toevallig duiken overal medische beslisbomen op. Daar is ook veel voor te zeggen, al benadrukken de sceptici terecht dat geneeskunde niet kan zonder persoonlijk inzicht en klinische blik. Echter, als op éen discipline de eisen van 'wetenschappelijk, snel en methodisch' van toepassing zijn dan is dat wel de radiologie. In deze context zijn ook eigenlijk geen sceptici voor het werken met de meest methodische beslishulpmiddelen. Logisch. Radiologen moeten, meestal op verzoek van andere medisch specialisten en huisartsen, efficiënt beslissen welke diagnostische methoden moeten worden ingezet om aandoeningen te kunnen uitsluiten of aantonen. En daarbij maakt het niet alleen in doeltreffendheid maar ook in kosten nogal wat uit van welke radiologische diagnostische tests gebruik wordt gemaakt. En nu allerwegen consensus wordt vastgelegd en er steeds meer richtlijnen beschikbaar komen voor diagnostiek en behandeling, wordt het ineens bijna onontkombaar om beslisbomen (algoritmen) in de radiologie te maken. Dat is niet zo eenvoudig als het misschien lijkt. Het aantal opties is vaak groot en de kans op structurele omissies ligt op de loer. Daarom is in 1996 het project Radiologische Algoritmen gestart in het Leids Universitair Medisch Centrum (lumc). In 1997 is een eerste set algoritmen uitgebracht en in de praktijk getest. Deze algoritmen zijn multidisciplinair en hebben, zoals in de praktijk is gebleken, een breed draagvlak. De theorie van Bayes (een model waarin de verandering van de waarschijnlijkheid dat een patiënt de bepaalde ziekte heeft bij een positief testresultaat wordt vergeleken met de a priori kans) is bij de Leidse benadering belangrijk. Met de sterk verbeterde herpublicatie van de Leidse radiologische beslisbomen komt een landelijke methodiek voor een betere en efficiëntere diagnostiek onder handbereik van radiologen en andere (opdracht gevende of interpreterende) medisch specialisten.