Werkmap fonemisch bewustzijn

Met deze werkmap kunnen leerkrachten gestructureerd en didactisch verantwoord werken aan het fonemisch bewustzijn van kinderen in groep 1 en 2. Fonemisch bewustzijn staat voor 'het bewustzijn van klanken in woorden' en bestaat onder meer uit analyseren (hakken), synthetiseren (plakken) en vaardigheden rondom letters. Fonemisch bewustzijn is een belangrijk onderdeel van beginnende geletterdheid, die bijdraagt aan een goede leesstart in groep 3.

Taalonderwijs groep 1 en 2
De Werkmap Fonemisch bewustzijn vormt een vrijwel complete leerlijn voor het taalonderwijs in de groepen 1 en 2 van de basisschool. Niet voor elk domein (mondelinge taalvaardigheid, ontluikende en beginnende geletterdheid en taal beschouwing) is informatie en materiaal in deze werkmap opgenomen, maar met aanvullende activiteiten -die in de praktijk elke kleuterleerkracht aanbiedt- voldoet u geheel aan alle beheersingsdoelen die zijn uitgewerkt door SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling.

Opbouw van de werkmap
Omdat fonemisch bewustzijn zich niet vanzelf ontwikkelt, is het belangrijk dat leerkrachten van groep 1 en 2 veel activiteiten doen met letters en klanken. De werkmap biedt daarvoor talloze suggesties.

Verder vindt u in de werkmap, naast een beknopt theoretisch kader, een overzicht van relevante vaardigheden die zijn uitgewerkt in gevarieerde activiteiten. Daarnaast geeft de map aanwijzingen voor een didactische aanpak en voor de planning en de organisatie van de activiteiten. Scholen die de map gebruiken, waarderen met name het praktische karakter van de map. Bovendien constateren zij dat niet alleen het fonemisch bewustzijn en de letterkennis van leerlingen van groep 1 en 2 toenemen, maar ook dat de leesresultaten in groep 3 verbeteren.

Licht herziene versie
Eind 2017 is de werkmap geactualiseerd en aangevuld met twee nieuwe bijlagen: Inhoudskaart PO Taal en instructieaspecten vaardigheden fonemisch bewustzijn.