Acta gedeputeerden classis van Tiel 1631-1710

Dit twaalfde deel van de Serie Classicale Transcripties bevat de originele overgeleverde handelingen van de classicale gedeputeerden over de jaren 1631-1645 en de rekeningen van de penningmeester over de jaren 1664-1710, in welke jaren ook werkzaamheden van de gedeputeerden worden benoemd. Hiermede wordt een inkijk gegeven in het interne handelen van de classis en hetgeen door haar binnen de kerkelijke gemeenten werd verricht. De transcriptie wordt kort ingeleid en de getranscribeerde tekst is voorzien van verduidelijkende voetnoten.
In deze jaren vallen twee zaken in het bijzonder op. In de eerste plaats de vele taken die door de classicale gedeputeerden werden uitgevoerd. Zij waren uitermate belangrijk voor de opbouw van de kerken en scholen. Ook was het oplossen van geschillen aan hen toevertrouwd. Een ander opvallend gegeven, dat uit de rekeningen van de penningmeesters tevoorschijn komt, is het bijzonder zwakke financieel beleid dat door de classis werd gevoerd. Door de jaren 1664-1710 heen blijkt telkens weer dat er geen beleid werd gemaakt om de kosten zo laag mogelijk te houden. Verwacht had mogen worden dat de classis en de politieke overheden door middel van de toepassing van kerkelijk en wereldlijk recht orde zou hebben geschapen tot stabiliteit en consolidatie van de classicale financiën. Die verwachting vanuit de verwevenheid tussen kerk en politiek vanuit de reformatie is in deze periode niet te vinden. Het was meer ieder voor zich. De band tussen kerk en politiek was in elk geval in financieel opzicht duidelijk aan verval onderhevig.

Peter Dirk Spies (Amersfoort, 1955) is op 22 november 2017 aan de Theologische Universiteit van de Christelijke Gereformeerde Kerken te Apeldoorn gepromoveerd tot doctor in de godgeleerdheid op de studie: De classis van Tiel 1579-1816. De gereformeerde kerk in de Nederbetuwe in het spanningsveld van politieke machten en maatschappelijke veranderingen. Tijdens het vooronderzoek heeft hij veel originele documenten betreffende classicale, kerkelijke en synodale zaken rakende de Nederbetuwe onderzocht en getranscribeerd, welke door deze uitgave aan andere onderzoekers en belanghebbenden beschikbaar worden gesteld. Hierdoor worden ook aanknopingspunten en aanwijzingen gegeven voor nader onderzoek.