Acta classis van Tiel 1748-1763

Dit achtste deel van de Serie Classicale Transcripties bevat de handelingen van de classis van Tiel over de jaren 1748-1763. De transcriptie wordt kort ingeleid en de getranscribeerde tekst is voorzien van verduidelijkende voetnoten. Dit boek bevat de originele overgeleverde classicale handelingen en is derhalve een prachtige bron van informatie voor een ieder die zich wil verdiepen in de kerkgeschiedenis van de Nederbetuwe.
In de jaren 1748-1763 blijkt de classis van Tiel stevig op eigen benen te staan. Weliswaar was zij qua regelgeving afhankelijk van de overheden, maar over het algemeen gesproken kon de classis goed functioneren. Ook bij opkomende problemen van en met predikanten, kerkenraadsleden of individuele lidmaten bleek er een aardig evenwicht te zijn gevonden. De provinciale synode speelde voor de classis en plaatselijke kerken een geringe rol. Bij ontstane problemen of gewenste regelgeving wendde de classis zich veelal tot de lagere of hogere overheden met voorbijgaan van de provinciale synode. Opvallend zijn in deze jaren de vele predikantswisselingen op bepaalde plaatsen. De grootste problemen waren de huisvesting en betaling van de predikanten en het optreden van de betaalsheren. In maatschappelijke zin werden deze jaren vooral bepaald door ziekten, rampen als overstromingen en misoogsten en veel maatschappelijke onrust. De steeds meer groeiende afstand tussen de heren op het pluche en de gewone bevolking vormde een bron van ergernis, waarbij enerzijds de liefde voor het huis van Oranje-Nassau opbloeide en anderzijds patriottische bewegingen de kop opstaken. In dit alles waren de gereformeerde kerk en classis voor de bevolking van groot belang als permanent aanwezige en stabiele factoren.

Peter Dirk Spies (Amersfoort, 1955) is op 22 november 2017 aan de Theologische Universiteit van de Christelijke Gereformeerde Kerken te Apeldoorn gepromoveerd tot doctor in de godgeleerdheid op de studie: De classis van Tiel 1579-1816. De gereformeerde kerk in de Nederbetuwe in het spanningsveld van politieke machten en maatschappelijke veranderingen. Tijdens het vooronderzoek heeft hij veel originele documenten betreffende classicale, kerkelijke en synodale zaken rakende de Nederbetuwe onderzocht en getranscribeerd, welke door deze uitgave aan andere onderzoekers en belanghebbenden beschikbaar worden gesteld. Hierdoor worden ook aanknopingspunten en aanwijzingen gegeven voor nader onderzoek.