Acta classis van Tiel 1763-1780

Dit negende deel van de Serie Classicale Transcripties bevat de handelingen van de classis van Tiel over de jaren 1763-1780. De transcriptie wordt kort ingeleid en de getranscribeerde tekst is voorzien van verduidelijkende voetnoten. Dit boek bevat de originele overgeleverde classicale handelingen en is derhalve een prachtige bron van informatie voor een ieder die zich wil verdiepen in de kerkgeschiedenis van de Nederbetuwe.
In deze jaren heeft de classis zich voortdurend verzet tegen allerlei wind van leer, dwaalgeesten die de geloofsleer van de gereformeerde kerk ondermijnden, althans trachtten dat te doen. Dat betrof zowel filosofische als godsdienstige stromingen. Opvallend is daarbij dat de classis van Tiel wel voortdurend stelling nam tegen afwijkingen in de leer, maar er in de praktijk weinig mee te maken had. Het gros van deze dwalingen ging aan de Nederbetuwe voorbij, kennelijk vanwege het hoog percentage van gereformeerden, dat opliep tot boven de 90% van de bevolking. Hierdoor had de classis ook weinig problemen met de "papen", die wel een gemeente in Tiel hadden, evenals de remonstrantse gemeenschap, maar echte moeilijkheden zijn daar niet uit voortgekomen. Het ging hoogstens om individuele gevallen. Ook blijkt er in de Nederbetuwe sprake te zijn van een voortgaande aanwas van belijdende leden en de voortdurende bedieningen van doop en avondmaal. Tevens werd veel aandacht geschonken aan de heiliging van de levenswandel. Maatschappelijk kenmerken deze jaren zich door de spanningen tussen orangisten en patriotten. De classis van Tiel was orangistisch en bad bijzonder voor het huis van Oranje-Nassau.

Peter Dirk Spies (Amersfoort, 1955) is op 22 november 2017 aan de Theologische Universiteit van de Christelijke Gereformeerde Kerken te Apeldoorn gepromoveerd tot doctor in de godgeleerdheid op de studie: De classis van Tiel 1579-1816. De gereformeerde kerk in de Nederbetuwe in het spanningsveld van politieke machten en maatschappelijke veranderingen. Tijdens het vooronderzoek heeft hij veel originele documenten betreffende classicale, kerkelijke en synodale zaken rakende de Nederbetuwe onderzocht en getranscribeerd, welke door deze uitgave aan andere onderzoekers en belanghebbenden beschikbaar worden gesteld. Hierdoor worden ook aanknopingspunten en aanwijzingen gegeven voor nader onderzoek.