Acta classis van Tiel 1780-1802

Dit tiende deel van de Serie Classicale Transcripties bevat de handelingen van de classis van Tiel over de jaren 1780-1802. De transcriptie wordt kort ingeleid en de getranscribeerde tekst is voorzien van verduidelijkende voetnoten. Dit boek bevat de originele overgeleverde classicale handelingen. Het feit dat in deze periode ook sprake is van de Franse overheersing maakt dat dit een prachtige bron is van informatie voor een ieder die zich wil verdiepen in de kerkgeschiedenis van de Nederbetuwe.
De periode 1780-1802 werd vooral bepaald door de inval van de Fransen in 1795 en de uitroeping van de scheiding tussen staat en kerk en de invoering van de Rechten van de Mens. Alhoewel er in de praktijk geen feitelijke, algehele scheiding tot stand is gekomen, leverde het wel problemen op voor de classis van Tiel. Die ontstonden met name omdat de gereformeerde kerk als enige publieke kerk niet meer als zodanig werd erkend. Wel werden de traktementen van de predikanten en kosters (nog) doorbetaald, alhoewel het beheer van de genationaliseerde geestelijke goederen in handen kwam van de nieuwe nationale overheid, maar er dreigden veel problemen ten aanzien van het bezit en beheer van de kerkgebouwen, pastorieën en andere kerkelijke eigendommen. Om dit staatstoezicht of overheidsingrijpen tegen te gaan, werden door de gereformeerde kerken allerlei commissies opgericht, zowel op gemeentelijk, classicaal, provinciaal als landelijk niveau om te trachten het tij te keren. Voor de Nederbetuwe had dit (nog) geen gevolgen, daar het merendeel van de bevolking gereformeerd was en het de regel was van de politieke overheden dat waar de meeste leden van een bepaald kerkgenootschap waren zij ook de gebouwen behielden of kregen.

Peter Dirk Spies (Amersfoort, 1955) is op 22 november 2017 aan de Theologische Universiteit van de Christelijke Gereformeerde Kerken te Apeldoorn gepromoveerd tot doctor in de godgeleerdheid op de studie: De classis van Tiel 1579-1816. De gereformeerde kerk in de Nederbetuwe in het spanningsveld van politieke machten en maatschappelijke veranderingen. Tijdens het vooronderzoek heeft hij veel originele documenten betreffende classicale, kerkelijke en synodale zaken rakende de Nederbetuwe onderzocht en getranscribeerd, welke door deze uitgave aan andere onderzoekers en belanghebbenden beschikbaar worden gesteld. Hierdoor worden ook aanknopingspunten en aanwijzingen gegeven voor nader onderzoek.