Excessief geweld op en om de voetbalvelden

De reeks Politiekunde is een uitgave van het Onderzoeksprogramma Politie &
Wetenschap, een zelfstandig onderdeel van de Politieacademie.
Politie & Wetenschap is ingesteld om een stimulans te geven aan de toegepaste
wetenschappelijke kennisontwikkeling op het gebied van politie en veiligheid,
de daarvoor benodigde kennisinfrastructuur en de daadwerkelijke benutting
van onderzoeksrapporten en -resultaten in politiepraktijk, beleid en opleiding.
Publicaties in de reeks Politiekunde betreffen in het algemeen concrete handleidingen,
modellen, instrumenten of werkwijzen die direct bruikbaar zijn
voor de politiepraktijk. Ze zijn veelal de uitkomst van onderzoek dat is verricht
in het kader van het meerjarige onderzoeksprogramma, de kernactiviteit van
Politie & Wetenschap.
Over geweld in het voetbal is veel te doen (geweest). In deze studie wordt
verkend hoe groot het probleem is, welke factoren een rol spelen, hoe ertegen
wordt opgetreden en wat mogelijke oplossingsrichtingen zijn.
Van de 750.000 wedstrijden op jaarbasis is bij circa 1000 sprake van een
exces, oftewel buitensporig fysiek geweld buiten een spelsituatie. Licht fysiek
en verbaal geweld komen veel vaker voor en vormen een voedingsbodem.
Excessen vinden beduidend vaker plaats bij risico- dan bij doorsneeclubs.
Risicoclubs zijn meestal gesitueerd in aandachtswijken en kennen relatief
veel financiële, organisatorische en bestuurlijke problemen. Frustraties over
(vermeende) scheidsrechterlijke 'dwalingen', hard spel en verbaal geweld
vormen vaak de aanleiding voor geweld. Het zijn vooral de 'logische daders',
oftewel de 'korte lontjes', die over de schreef gaan.
Omdat het om incidenten gaat, zijn er vaak geen duidelijke afspraken over de
aanpak en afhandeling van geweld binnen voetbalclubs. Hulp van de politie
roepen clubs vrijwel alleen in als ze de situatie zelf niet meer in de hand
hebben. Het doen van aangifte laten clubs doorgaans over aan slachtoffers.
Administratieve rompslomp en angst voor boetes weerhoudt clubbesturen
er soms van om (vooral kleinere) incidenten te melden bij de KNVB.
Geconcludeerd wordt dat 'voetbalgeweld' nooit helemaal valt uit te sluiten,
maar met de nodige voorzorgsmaatregelen wel kan worden beperkt. Daarbij
is een cruciale rol weggelegd voor de clubs. Het is echter wel nodig hen te
ondersteunen en te stimuleren. Risicoclubs met relatief veel probleemgroepen
kunnen een belangrijk aangrijpingspunt vormen voor een effectieve ketenaanpak
in de wijk. Met een gezamenlijke inzet van de clubs, de KNVB, de
politie en de gemeente valt juist hier veel maatschappelijke winst te behalen.