Morgen van zijde zonder vrees

Oratie Psychologie (UvA) van 18 januari 2008

De Experimentele klinische psychologie draagt bij aan kennis en begrip van de emotionele stoornissen, waaronder angststoornissen. Angststoornissen zijn de meest voorkomende psychiatrische stoornissen en staan na coronaire hartziekten op de tweede plaats in de top 10 van ziektelast (bron: RIVM). Cognitieve gedragstherapie voor angststoornissen is effectief, maar nog verre van optimaal. De angst komt vaak weer terug. Het geheugen voor angst is sterk en lijkt onuitwisbaar. Zo lang het emotionele geheugen intact blijft, ligt de terugkeer van angst op de loer. 
Vaak wordt aangenomen dat er een symmetrie is tussen het ontstaan en terugdringen van angst. Kortom, behandelingen zouden regelrecht kunnen worden afgeleid uit kennis over het ontstaan van angststoornissen. Deze aanname is onjuist gebleken. Gedragsverandering kent andere wetmatigheden dan het ontstaan van emotionele stoornissen. In haar oratie zet Merel Kindt uiteen dat experimenteel onderzoek naar de onderliggende mechanismen van gedragsverandering noodzakelijk is voor de ontwikkeling van effectievere behandelingen. Onderzoek zal zich niet alleen moeten richten op het versterken van nieuw gedrag zoals in de afgelopen decennia, maar in de eerste plaats op het verzwakken van het emotionele geheugen. Alleen dan zal angst permanent kunnen worden teruggedrongen.

Mw. prof. dr. M. Kindt is hoogleraar Experimentele klinische psychologie aan de Universiteit van Amsterdam