Zelf doen!

Mensen moeten zich breed ontwikkelen willen ze flexibel inzetbaar zijn in arbeidssituaties. De traditionele loopbaan is volgens loopbaankenners verleden tijd. De trend voor de nabije toekomst is die van 'grenzeloze loopbanen', waarbij werknemers vooral zelf verantwoordelijk worden gesteld voor het verloop van hun loopbaan. Deze visie is echter niet gebaseerd op een analyse van wat werknemers willen, maar ontstaan uit veronderstellingen over veranderingen in organisaties.
In deze oratie worden de grenzen aan en mogelijkheden van zelfsturing in de loopbaan verkent. Mensen zijn begrensd in hun loopbaanmogelijkheden doordat ze willen werken in situaties die aansluiten bij hun capaciteiten, behoeften en waarden. In hoeverre moeten kenmerken van mensen inderdaad aansluiten bij die van arbeidsomgevingen, en welke ruimte blijft er dan nog over voor arbeidsmobiliteit?
Het vermogen van werknemers om hun loopbaan te sturen moet niet worden overschat. Voor zelfsturing van werknemers is nu juist een actieve opstelling van werkgevers noodzakelijk.
Annelies van Vianen is sedert 1 September 2005 benoemd tot bijzonder hoogleraar Loopbaancompetenties in Arbeids- en Leerloopbaan vanwege de Nederlandse Stichting voor Psychotechniek aan de Universiteit van Amsterdam.