Een kern van water

Als Hollands Glorie ergens in tot uiting komt dan is het wel in onze waterwerken. Onze cultuurhistorie is grotendeels gevormd door het feit dat Nederland zich in een delta bevindt. Het heeft in het verleden de nodige moeite gekost om de landen leefbaar te maken. Immers, dijken moesten worden aangelegd om veiligheid te geven, polders werden gecreeerd om leefgebied te waarborgen en waterwegen werden juist weer gegraven en uitgediept om vervoer over water mogelijk te maken. Het is het meest kenmerkend voor ons land: niet voor niets is de molen één van de nationale symbolen van Nederland. Al deze moeite is niet zomaar geweest: de delta waarin we leven heeft ons immers ook rijk gemaakt. Gouda is hier een typisch voorbeeld van. De stad dankt zelfs haar bestaan aan het water. Dat de stad rijkdommen heeft gekend is voor iedereen te aanschouwen. Men hoeft maar door de oude binnenstad te lopen om onder de indruk te raken van ondermeer de Sint Jan, het stadhuis en het Catharinagasthuis. Jaarlijks doen dan ook honderdduizenden mensen dit. Wat echter wonderlijk is, is dat juist de bron van de welvaart, het water, op veel plekken is verdwenen.
Om tal van redenen is de afgelopen eeuw veel van het binnenstedelijk water verdwenen en niet alleen in Gouda. Ook in andere Nederlandse steden zijn vele grachten gedempt, beken verdwenen en havens drooggelegd. Veel van de steden uiten de behoefte om het water weer terug te brengen, uit cultuurhistorisch oogpunt, maar ook omdat het water weer een economische drager van belang wordt. Zo ook voor Gouda.
Cultuurhistorie leeft en voor de beleving hiervan kan water van groot belang zijn. Het levert tal van baten op voor bet leefklimaat, het woongenot en voor de lokale economie.
In dit boekje zullen deze baten stuk voor stuk aan bod komen. Met Gouda als voorbeeld van hoe de investeringen voor het terugbrengen van gedempte watergangen zichzelf terugverdienen wordt inzichtelijk gemaakt hoe zaligmakend binnenstedelijk water tegenwoordig weer is.