De vernieuwers

Welke omstandigheden stelden mensen als Copernicus, Newton, Darwin, Mendel, Freud en Einstein in staat een nieuw gezichtspunt te ontwikkelen dat ons beeld van de wereld en onszelf blijvend heeft veranderd? Aan de hand van een collectieve biografie en inzichten uit de antropologie traceert De vernieuwers in de levens van enige tientallen geleerden en kunstenaars van de afgelopen vijf eeuwen een algemeen patroon van ontregelende tegenslag en buitensluiting. Geholpen door fortuinlijke ontmoetingen kwamen allen in een positie die ruimte en vrijheid schiep en het mogelijk maakte gevestigd gedachtegoed in twijfel te trekken. Tegenspoed werd omgezet in de strategische positie van de outsider.

De vernieuwers zet zich af tegen wetenschapsgeschiedenis die als ideeëngeschiedenis meer over wetenschap dan over wetenschappers gaat. Het boek overstijgt ook het genre van de biografie dat overwegend beschrijvend is en zelden analytisch en vergelijkend.

In de top van het bedrijfsleven en de universiteit treft men regelmatig de overtuiging aan dat `innovatie kan worden georganiseerd, gepland en uitgevoerd door onderzoeksteams. Dit boek laat zien dat `innovatie zich niet laat plannen, maar met vallen en opstaan niet zelden onbedoeld tot stand komt. Radicale vernieuwing is altijd het werk geweest van enkelingen bereid tegen de stroom in te gaan, te experimenteren, risicos te nemen, te falen en opnieuw te beginnen.

Anton Blok studeerde culturele antropologie aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij ook promoveerde. Hij was gasthoogleraar aan onder meer de University of California, Berkeley, en is als fellow verbonden geweest aan Yale University. Onder zijn vele publicaties bevinden zich De Bokkerijders. Roversbenden en geheime genootschappen in de Landen van Overmaas, 1730-1774 (1991), Honour and Violence (2001) en Niets is minder waar (2002). Hij is emeritus hoogleraar culturele antropologie aan de Universiteit van Amsterdam.