Jeugd die niet voorbijgaat

De auteur van de artikels, brieven, beschouwingen, lezingen en redevoeringen in dit boek, heeft nooit het grote publiek, noch de media opgezocht. Zijn publieke rol is bescheiden gebleven. Dat is opmerkelijk, want de verzameling van artikels in dit boek wijst op een grote betrokkenheid bij de sociaaleconomische en culturele realiteit van de laatste vier decennia. De maatschappelijke contexten waarin zich die betrokkenheid manifesteerde, zijn erg uiteenlopend. Het lijdt geen twijfel dat, tussen de jaren zestig van de vorige eeuw en het eerste decennium van de 21ste eeuw, de sociale realiteit zich drastisch heeft gewijzigd. De hier verzamelde stukken getuigen daarvan. Het heeft de samensteller (die ooit de auteur van die bijdragen was) verrast te zien dat zij bijnasteeds aansloten bij de grote zingevende, wereldbeschouwelijke en ideologische verschuivingen die zich tussen 1968 en 2011 hebben voorgedaan.

Het boek is ingedeeld in elf hoofdrubrieken, gaande van kapitalisme en marxisme tot de verdediging van een ander seculier humanisme, van de moraalfi losofi e tot beschouwingen over film, theater en opera, van multiculturaliteit tot liefde. De artikels werden niet chronologisch gerangschikt, maar de ordening wordt telkens toegelicht door de auteur. De inspiratie gaat van hand tot hand, overspant vele generaties, en maakt grapjes met de historische tijden en met onze tijdelijkheid. De wijsheid is onder de mensen verdeeld zoals het brood dat werd gebroken om de 'hongerigen te spijzen'. Uit de ontelbare bomen van het grenzeloze bos vliegt de uil van Minerva op in het schemerdonker.

De titel Jeugd die niet voorbijgaat refereert zowel aan een wijsgerig thema van Levinas als aan een oude rabbijnse uitspraak 'het is verboden oud te zijn'. De ondertitel werd ontleend aan een uitdrukking van de Duits-Amerikaanse moraalfilosoof Hans Jonas. 'Denkweg in terugblik' is de weg die een mens gaat door het woud van boeken, kunst, maatschappelijke ervaringen, engagementen, ontmoetingen, en waarbij hij 'het verborgene van zichzelf ontdekt'.

Ronald Commers (°1946) neemt met dit boek afscheid van een meer dan veertigjarige loopbaan in het universitair onderwijs, aan de Rijksuniversiteit Gent (vandaag de Universiteit Gent), het Limburgs Universitair Centrum en de Vrije Universiteit Brussel. Hij publiceerde tussen 1982 en 2011 negen boeken als auteur en vier werken als editor/coauteur