Klank als religieuze presentie

'Religieuze muziek' - dat duidt meestal op muziek met een religieuze inhoud. Dit boek zoekt het religieuze van de muziek juist in haar verschijningsvorm, dus in de wijze waarop haar vormentaal is samengesteld en hoe die wordt ervaren. Daarvoor grijpt de auteur terug op de theologische esthetiek van Hans Urs von Balthasar, die het zintuiglijk waarneembare een goddelijk openbaringskarakter geeft.
Aan de hand van Charles Taylors cultuurfilosofie wordt het spanningsveld tussen de religieuze vormen en de seculiere cultuur geschetst. Prikkelend aan Klank als religieuze presentie is de kritiek op de moderne concertcultuur. Volgens de auteur stimuleert die onvoldoende een wakkere, actieve luisterhouding tegenover de opgevoerde muziekstukken. Hij op zijn beurt pleit voor een ervaring van directe presentie en laat aan de hand enkele werken van de Franse componist Olivier Messiaen zien hoe een luisteraar diens muziek vanuit een betrokken luisterhouding kan ervaren. Dit standpunt wordt ontwikkeld vanuit de spelmetafoor uit de wijsgerige hermeneutiek van Hans-Georg Gadamer.

Oane Reitsma (1979) studeerde theologie aan de Vrije Universiteit en schreef zijn proefschrift aldaar bij het Amsterdam Centre for Cultural and Religious Diversity (ACCORD), met steun van Stichting Orgelpark. Hij is ook actief als musicus. Momenteel is hij predikant van de Protestantse Gemeente Medemblik en de Hervormde Gemeente Wester-Koggenland.