Taal der waarden

Het succes waarmee wij ons in een democratische rechtsstaat hebben kunnen bevrijden van autoritaire stelsels en dogmatisme zal tegen ons werken wanneer we zelf geen verantwoorde invulling geven aan levenswijze en levenszin. We slaan gemakkelijk door in egoïsme, onverschilligheid, overproductie en vervreemding. De teleurstelling is groot over onze omgang met Moeder Aarde, de multiculturele problematiek, toenemende sociale ongelijkheid door zelfverrijking en de afbraak van de zorgcultuur. De oorzaken van psychisch lijden komen veelal voort uit het schenden van waarden. Wij doen dit anderen aan of anderen ons. Leegte, doelloosheid en eenzaamheid zijn het gevolg. Avontuur, winstbejag, drugs, succes en sensatie moeten ons tevergeefs uit het slop halen.

Vernieuwing is gewenst. Kennis over goed leven is cognitief makkelijker te verspreiden en te toetsen dan eigen attituden te onderzoeken en zo nodig gedrag zelf te wijzigen. Van toename aan zelfkennis en bewustwording van ons onvermogen is meer te verwachten. Aandacht voor psychologische en morele ontwikkeling verheldert het ontstaan van voortreffelijke persoonseigenschappen in het proces van bildung.

In dit sociaalfilosofisch werk over levenskunst (ars vitae) veel aandacht voor klassieke wijsheden, een betere verhouding tussen het cognitieve en het emotieve, psychologische experimenten, modern geluksonderzoek en een breed scala aan intrapsychische en psychosociale vaardigheden die het welzijn en de weerbaarheid tegen misstanden vergroten.

Jacques Soonius kijkt in Taal der waarden terug op zijn ervaring als psycholoog (polikliniek van het psychiatrisch ziekenhuis Endegeest) en docent/trainer van studenten en professionals (o.a. LUMC en Inholland).