Guerrillawinkels, het SoCo Experiment en een volgende Big Bang

Hoe kan (of moet) het verder met de journalistiek

Steeds minder mensen geloven de informatie waarmee ze elk moment van de dag bestookt worden. Daar is niets mis mee en getuigt van een gezonde twijfel, een kritische houding, mondigheid. Het is echter wel een probleem voor het vak, dat voor haar inkomen afhankelijk is van de verkoop van informatie die waar is: de journalistiek. Onder invloed van brede maatschappelijke ontwikkelingen  sociale ontworteling, individualisering, globalisering  en technologische vernieuwing (met name internet) is de rol die de journalistiek in onze samenleving speelt steeds problematischer geworden. Daarnaast moeten journalisten onder vaak erbarmelijke arbeidsomstandigheden steeds meer werk verrichten voor steeds meer verschillende media met steeds minder middelen. De situatie voor de journalistiek in het huidige tijdsgewricht is precair. Toch ligt juist in de manier waarop de samenleving omgaat met haar media een hoopvolle ontwikkeling besloten: een trend, die het voor journalisten en journalistiek mogelijk maakt de burger daadwerkelijk te dienen door haar te betrekken in het journalistieke proces. De kern van al ons engagement met nieuwe media is communicatie en co-creatie, daar waar mensen media bijna uitsluitend gebruiken om informatie te vinden, te bewerken en met elkaar te delen. Tot voor kort was dit het bijna exclusieve domein van de professionele journalistiek. Tegenwoordig is iedereen journalist. Aan de hand van denkers als Zygmunt Bauman en Slavoj Zizek, artiesten als Theo Maassen en Godfried Bomans en voorbeelden uit de marketing-, reclame- en televisiewereld is een antwoord te vinden op de vraag hoe het nu verder kan (of: moet) met de journalistiek. 

Mark Deuze is als hoogleraar in de Journalistiek en Nieuwe Media verbonden aan de Universiteit Leiden.