Ik verlang geen dank

'Ik verlang geen dank – Lodewijk Pincoffs (1827-1911)' is de titel van de biografie van een Rotterdammer die in het derde kwart van de 19e eeuw een enorme invloed heeft gehad op de havenontwikkeling van zijn geboortestad. Lodewijk Pincoffs – hij was van joodse afkomst – was zakenman, reder en politicus. Ook was hij actief op het gebied van onderwijs en liefdadigheid. Samen met zijn zwager en compagnon Henry Kerdijk begon hij in 1849 een handelsfirma in verfstoffen voor de textielindustrie. Later werd deze firma omgezet in de naamloze vennootschap Afrikaansche Handelsvereeniging, die zich bezighield met ruilhandel op de zuidwestkust van Afrika. In 1872 richtte Pincoffs de Rotterdamsche Handelsvereeniging op, die een groot gedeelte van het ten zuiden van de stad liggende groene eiland Feijenoord tot haven- en handelsgebied ontwikkelde. Toen zijn Afrikaanse zaken vanaf de beginjaren 70 van de 19e eeuw almaar slechter gingen, begon hij te frauderen met valse boekhoudingscijfers en dito balansen. Pincoffs kon het namelijk niet verkroppen dat hij met een door hem in gang gezette zaak, géén succes had. Zijn ijdelheid was groot. Hij knoeide op allerlei manieren met geld, om zijn aandeelhouders mooie dividenden te kunnen blijven uitkeren. Pincoffs liep uiteindelijk tegen de lamp en vluchtte op 14 mei 1879 met zijn gezin onverwacht naar New York. In deze stad moest hij aan de kost zien te komen als sigarenwinkelier; later had hij een sigarenfabriek in Chicago. Rotterdam was na zijn vertrek lange tijd in rep en roer. Tal van particulieren en bedrijven in Rotterdam waren als gevolg van Pincoffs’ fraude hun geld kwijt. Er was spot en hoon. Pincoffs, die niet kon worden uitgeleverd, werd bij verstek tot acht jaar cel veroordeeld. Kerdijk kreeg twee jaar. Lodewijk Pincoffs, die in 1888 tot Amerikaan was genaturaliseerd, stierf op 84-jarige leeftijd.

Auteur Bram Oosterwijk publiceerde in 1979 reeds een boek over Lodewijk Pincoffs: 'Vlucht na victorie'. Honderd jaar na het overlijden van Pincoffs schreef hij een herziene en (vooral) aangevulde biografie over de man die destijds wel de ‘Voorzienigheid van Rotterdam’ werd genoemd. Oosterwijk publiceerde eerder onder meer biografieën over de Rotterdamse kooplieden/reders Anthony van Hoboken (1756-1850) en Willem Ruys (1809-1889).