De angst voor vrijheid

Erich Fromm (1900-1980) geldt als een van de belangrijkste denkers over mens en maatschappij van onze tijd. Met werken zoals «Liefhebben, een kunst een kunde», «De zelfstandige mens» en «Een kwestie van hebben of zijn» had hij diepgaande invloed op het wereldbeeld van de moderne mens. Tot zijn hoofdwerken behoort ongetwijfeld ook «De angst voor vrijheid», een klassieke en nog steeds hoogst actuele studie over de betekenis van vrijheid voor individu en samenleving. 

Dit boek ontrafelt de paradox dat vrijheid in de tegenwoordige wereld hand in hand gaat met de woekering van autoritarisme, destructivisme en conformisme. Heeft de mens behalve een aangeboren drang naar vrijheid misschien ook een instinctief verlangen naar onderwerping? zo formuleert Fromm het thema van dit werk. Hij ontvouwt hier een weids psychohistorisch panorama waarin ons de geschiedenis wordt getoond als enerzijds een voortdurende strijd voor vrijheid, en als anderzijds een even voortdurende vlucht voor dezelfde vrijheid. 

Deze vlucht uit zich in de vrijwillige onderwerping aan religieuze dogma’s en aan politieke ideologieën, in de neiging tot zinloos geweld, en ook in de menselijke aandrift tot sociale aanpassing, willoos consumentisme en maatschappelijk conformisme. In dit boek wordt duidelijk dat zolang we de allerbelangrijkste verworvenheid van onze tijd, het individualisme, niet goed kunnen verzoenen met echte maatschappelijke samenhang, we gedoemd zijn tot schijnvrijheid.

Wezenlijke vrijheid is, stelt Fromm, niet een «vrijheid van», maar een «vrijheid tot» – een innerlijke vrijheid tot de ontplooiing van de individuele persoonlijkheid. Aldus is «De angst voor vrijheid» naast een scherpe analyse van de moderne tijd ook een pleidooi voor waarachtig mens-zijn.

«Dit boek dient iedereen te lezen die iets van de moderne wereld en de moderne mens wil begrijpen.» - New York Times

«Een baanbrekende analyse. Fromms visie verdient de aandacht van allen die oog hebben voor de toekomst van onze samenleving» - The Washington Post 

«Dit werk behoort tot de honderd belangrijkste boeken van deze eeuw.» - Times Literary Supplement