Tien geboden voor burgemeesters

Goede burgemeesters zijn professionals die hun vak verstaan. Zoals alle professionals laten ook burgemeesters zich leiden door geschreven én ongeschreven regels. Tot de geschreven regels behoren wetten en tot de ongeschreven regels aanwijzingen, hints, tips, trucs en piketpalen die voortkomen uit de dagelijkse praktijk. Een burgemeester doet bijna elke dag veel van die ervaringen op door de taakvervulling en door te verkeren in wisselende, soms onverwachte omstandigheden. Al die ervaringen zorgen ervoor dat een burgemeester een soort tomtom opbouwt met routebeschrijvingen en mogelijkheden om hindernissen te vermijden. 
De burgemeester bouwt al doende aan een geestelijk kompas met ongeschreven regels. Deze regels vormen de geheimen van het vak want ze staan niet in een zakboek of handleiding. 
Moeten de ongeschreven regels geheim blijven? Ongeschreven regels moeten boven water komen. Kandidaat-burgemeesters moeten zich immers afvragen wat allemaal nodig is en dus die regels kennen. En ervaren burgemeesters moeten zich erop bezinnen want ze kunnen in nieuwe omstandigheden komen, dus voor een route staan waarin de tomtom nog niet voorziet.

Dit essay gaat over een deel van deze ongeschreven regels: de 'tien geboden'. Deze geboden zijn piketpalen om te laveren tussen de klippen, om goed invulling te geven aan het ambt en aan eigen verwachtingen. De auteur heeft een aantal burgemeesters gevraagd om hun 'tien geboden' te noemen. Ze worden in dit boekje weergegeven, vergeleken en van commentaar voorzien. Dit essay is een begeleidende beschouwing bij het boek Onder burgemeesters, dat onlangs verscheen bij Boom Lemma uitgevers. 'Tien geboden' voor burgemeesters is bedoeld als opmaat en smaakmaker voor het boek, maar is ook zelfstandig te lezen. Het essay is niet eerder ergens gepubliceerd en ook niet in Onder burgemeesters opgenomen.
Zowel het boek als het essay zijn behulpzaam bij de bezinning op het vak van burgemeester. Een boekje dus voor burgemeesters, kandidaatburgemeesters of personen die met burgemeesters veel van doen hebben. 

Arno Korsten is honorair hoogleraar bestuurskunde aan de Universiteit Maastricht en emeritus hoogleraar aan de Open Universiteit. Tevens toezichthouder en freelance consultant.