In natura

Voor Newton was de natuur een uurwerk, universeel wetmatig. De mens stond erbuiten, keek ernaar en beheerste het.
Nieuwere wetenschappen, darwinisme en thermodynamica, maken deel uit van de natuur. Universele beheersbaarheid is aangetast door toeval en wanorde.
Darwinisme: een mens is niet zelfstandig, maar uitvloeisel van de levende natuur.
Wat is de status van mens-zijn en filosofie daarbinnen? Hoe breng ik de natuur ter sprake, als ik er niet tegenover sta, maar erin?
In de thermodynamica blijkt de onomkeerbaarheid van de tijd. Orde mondt uit in chaos. Ook mijn bestaan is, als zelfverbranding, aangevreten door de tand des tijds.
Verbranding kan razendsnel gaan - een meteoor in de dampkring.
Soms wordt de vernietiging tijdelijk opgeschort.
Dat is leven: uitgestelde zelfverbranding.
Filosofie is een bepaalde omweg in de zelfvernietiging. Geen vergeefse beheersing van de natuur, maar beseffen dat zij afhankelijk is van de natuur. Die is onverschillig en ongenaakbaar, maar ook vrijgevig.
De Griekse filosofen schreven over de natuur. Dat kan niet meer. Ik spreek binnen de natuur, in natura.

Th.C.W. Oudemans, verbonden aan het Instituut voor Wijsbegeerte in Leiden, publiceerde eerder onder meer Echte filosofie (2007).

Over Echte filosofie:

'Oudemans heeft een onnavolgbaar mooi boek geschreven. (...) Een absolute aanrader.'
de groene amsterdammer


'Dit boek is een aanrader voor ieder die wil worden geïnspireerd tot fundamenteel nadenken over de plaats en positie van de mens in de huidige cultuur en samenleving.'
reformatorisch dagblad

'Zijn boek maakt duidelijk wat de lading is van diep onbehagen in de moderne cultuur (...). Waarom "echte filosofie" niet overbodig is.'
nrc handelsblad