Land! Land!

Op 3 mei 1953 maakte William Benedict met copiloot Joseph Fletcher van het Alaska Air Command de eerste geslaagde vliegtuiglanding op de Noordpool. Hun C-47 landde op ski's. De actie was alleen bedoeld om in volle Koude Oorlog het moreel van de luchtmacht op te vijzelen. Benedict had geluk. De Noordpool smelt in ijltempo. Over afzienbare tijd zou hij in het water landen, het ijs zou dan verdwenen zijn.

Op 25 mei 1928 crashte de Italia, de zeppelin van Umberto Nobile (die twee jaar eerder met Roald Amundsen in de Norge als eerste de Noordpool was overgevlogen) op het pakijs bij Spitsbergen, bij het eiland Nordaustlandet. De Tsjechische wetenschapper Frantisek Behounek, die de ramp overleefde, wees later kapitein Romagna aan als schuldige voor de late hulpverlening, die "slechts werd opgehouden door de sabotage van de 'Cità di Milano' op bevel van Romagna", schreef de Tilburgsche Courant in 1930.


Dat was de moderne tijd. Land ! Land ! gaat over de exploratie van zee en kusten in de Noord-Atlantische driehoek, van de Vikingtijd tot de huidige, nieuwe Koude Oorlog. Dramatiek, zeker, maar ook heldhaftigheid, naijver, wreedheid, opbod en flaters.


Land! Land! is een vreemde, intrigerende ontdekkingsalmanak. Journalistiek, historische uitdieping, zeevaartgeschiedenis, economische geschiedenis, autobiografie, archiefonderzoek, harteloze politiek: een moeilijk te klasseren, veelzijdig, kaleidoscopisch boek. En dus een hoogst origineel werk, eigenzinnig en baanbrekend, gekleurd maar to the point, onthullend en verrassend. Is hier een nieuwe Theroux, een nieuwe Naipaul opgestaan?


Lukas De Vos (°1949) is hoofdjournalist bij de VRT-Nieuwsdienst. Hij is bestuurslid van ESPA, de Europese Zeevaartpersvereniging, docent, auteur en voor alles: vermetel reiziger.