De verwondering

De Blijde Inkomsten waren een begrip in hun tijd. In de periode van 1356 tot en met 1792, bij het aantreden van een nieuwe hertog, dwongen de Brabantse politieke elites een inhuldigingscharter af. Die Blijde Inkomsten zetten de krijtlijnen uit voor het bestuur van het hertogdom, stelden grenzen aan de hertogelijke macht en verankerden de inspraak van onderdanen in het bestuur. Tot 1549 werden deze politieke contracten steeds heronderhandeld wanneer een nieuwe vorst aantrad.

In De Blijde Inkomsten van de Brabantse hertogen onderzoekt Valerie Vrancken voor het eerst waarom deze teksttraditie voortdurend werd aangepast. Wie was betrokken bij de totstandkoming van de tekst? Welke rol speelden machtsverhoudingen tijdens het onderhandelingsproces en welke motieven, idealen, ervaringen en politieke visies kleurden de onderhandelingen? Dit boek schetst hoe de uitvaardiging van Blijde Inkomsten in de vijftiende eeuw uitgroeide tot een gevestigde doch uiterst grillige politieke traditie. Vooral stedelijke elites en vooraanstaande edelen gaven er vorm aan, manoeuvrerend in de beweegruimte die opvolgingscrisissen, failliete hertogen en hun eigen machtspositie hun boden om de vorsten tot toegevingen te dwingen. Machtsverhoudingen, soms zelfs opstanden, bepaalden hoe het onderhandeld resultaat eruit zag – en dat was vanaf het aantreden van de Bourgondische hertogen lang niet altijd in het voordeel van deze elites.

Op basis van onontgonnen bronnenmateriaal komt de auteur tot vernieuwende inzichten in het politieke denken en handelen van de late middeleeuwen. Dit boek is dan ook een niet te missen bijdrage voor geïnteresseerden in de politieke geschiedenis van het vijftiende-eeuwse Brabant in het bijzonder, en van de middeleeuwse Nederlanden in het algemeen.