Cultuurbeïnvloeding

We hebben het vaak over cultuur. De Tweede Kamer vraagt om een andere bestuurscultuur omdat er kritiek is op de wijze waarop ons land wordt bestuurd. Banken doen te weinig aan witwaspraktijken en ook dat heeft culturele achtergronden. Binnen mediabedrijven vindt veelvuldig grensoverschrijdend gedrag plaats. Overheidsorganisaties overtreden zelf de wet of behandelen burgers onterecht als fraudeurs. Als soortgelijke misstanden aan het licht komen, ontstaat vaak een roep om cultuurverandering. Over het succesvol doorvoeren van zo’n verandering horen we vervolgens weinig. Het probleem is dat we onvoldoende weten hoe een cultuurverandering is te realiseren. Hoe kunnen we de bestaande cultuur beïnvloeden, zodat er een meer gewenste cultuur ontstaat, is de hoofdvraag van dit boek.

Dit boek slaat een brug tussen de theorie en de praktijk. Inzichten in hoe een cultuur verandert, zijn getoetst en onderzocht met een groep van onderzoekers. Hieruit zijn antwoorden ontwikkeld over wat cultuur inhoudt. Meestal wordt daar te licht over gedacht, waardoor de veranderaanpak onvoldoende aangrijpt bij de kern van het probleem. Een goede cultuurdiagnose start bij het in kaart brengen van problematische gedragspatronen die tekenend zijn voor de cultuur van een organisatie. De lezer krijgt instrumenten aangereikt om zicht te krijgen op denkbeelden en overtuigingen die achter die gedragingen schuil gaan. Ook wordt duidelijk welke invloedverhoudingen er binnen de organisatie bestaan die verhinderen dat problematische gedragspatronen met voorrang worden opgelost. Inzichtelijk wordt gemaakt hoe je tot een veranderstrategie komt en welke verandermechanismen en interventies leiden tot verandering. Het boek gebruikt veel praktijkcases en onderzoeksresultaten als illustratie van de geboden veranderinstrumenten.

Alex Straathof is opgeleid als psycholoog aan de Rijksuniversiteit Leiden. Hij is gepromoveerd bij Bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op het in kaart brengen van cultuurveranderingen. Sinds 2011 geeft hij binnen de Hogeschool van Amsterdam leiding aan het lectoraat Management van Cultuurverandering. Met een team van praktijkgerichte onderzoekers en wisselende studenten is jarenlang onderzoek verricht naar organisaties die kampen met angstculturen, interne conflicten, integriteitschendingen en vormen van criminele inmenging. Inzichten uit deze onderzoeken vormen de basis van dit boek. Alex Straathof publiceerde eerder het boek Zoeken naar de kern van cultuurverandering, genomineerd voor Managementboek van het Jaar 2010.