Narratieve begeleidingskunde

De mens is een verhalend wezen. Dit bedoelen de auteurs met narrativiteit. De levens- en ervaringsverhalen van mensen zijn constructies. Ze zijn de uiting van hun subjectieve beleving. Hierdoor kunnen die verhalen zowel de werkelijkheid vertekenen als de verteller zelf in een verstarde positie houden. Soms kan de verteller ook meer willen zeggen dan hij feitelijk uit. Het ontrafelen van ervaringsverhalen en het opsporen van breuken en inconsistenties kunnen belangrijk zijn voor beroepskrachten in op mensen gerichte beroepen. Hun professionaliteit wordt erdoor verdiept en zij kunnen hun cliënten hierdoor meer effectief nabij zijn.

Narratieve begeleidingskunde richt zich op het begeleiden van agogische beroepskrachten. Zij kunnen vastgeraakt zijn in leven en werk of zij willen hun functioneren verbeteren en zoeken verdieping. Het gaat hierbij om het open maken voor andere gezichtspunten, om het leren verwonderen om wat tot nu toe buitengesloten werd en om contact te krijgen met eigen vitale mogelijkheden.

In de eerste hoofdstukken behandelen de auteurs het betekenisgevende aspect van taal en teksten en de verantwoordelijkheid in ons spreken. Na een bespreking van de belangrijkste verhaalgenres gaan zij na wat narrativiteit inhoudt en hoe narrativiteit in een professionele begeleiding tot zijn recht kan komen. Hierbij speelt het `problematiseren` een centrale rol. Onder problematiseren wordt verstaan het ontregelen van vastgeraakte en gesloten verhalen en teksten teneinde tot een opening voor andere mogelijkheden en kwaliteiten te komen. Omdat de maatschappelijke context grote invloed heeft op het concrete verhaal, is daar een apart hoofdstuk aan gewijd. Bovendien wordt aandacht besteed aan de betekenis van `open` taal in tegenstelling tot `gesloten` taal, waarbij de auteurs ingaan op de consequenties voor levensbeschouwing en zingeving.

Ten slotte beschrijven zij een aantal narratieve aspecten die voor de houding en de deskundigheid van de begeleider essentieel zijn om hun cliënten adequaat te kunnen adviseren en behulpzaam te zijn. Narratieve begeleidingskunde is meer dan een methode, het is ook een attitude. Het boek is geschreven voor professionele begeleiders, zoals supervisoren, coaches, mediators, schooldecanen en werkbegeleiders en voor degenen die hiertoe opgeleid worden.