Ellendige levens

Lang is de negentiende eeuw afgeschilderd als een gezapig tijdperk met brave dominees die in de literatuur de toon aangaven. Maar achter de façade van huiselijk geluk ging een wereld van leed schuil. Hoe treurig zijn de levens van zelfmoordenaars als Boniface en HaverSchmidt, hoe door leed geteisterd die van jonggestorven schrijvers als Drost, Van der Hoop jr. en De Génestet, hoe moeizaam slepen auteurs als Haafner, Helmers, Multatuli, Busken Huet en Emants zich door het aardse tranendal, terwijl weer anderen als Post, Potgieter en Kloos hun leven lang worden achtervolgd door een ongelukkig jeugd. Aan ellende is er in de hier bijeengebrachte levens geen gebrek.

Inhoud: RICK HONINGS/OLF PRAAMSTRA, Ellendige levens in de negentiende eeuw. Bij wijze van inleiding   PAUL VAN DER VELDE/JAAP DE MOOR, 'Grote God! Wat een toestand!' Het leven van Jacob Haafner: één grote sublieme ellende   BERT PAASMAN, De verbeelding van de hoop. Het beperkte leven en onbeperkte voortleven van Elisabeth Maria Post   PETER VAN ZONNEVELD, Reikhalzend naar het graf. Het leven van Willem Bilderdijk   LOTTE JENSEN, De vaderliefde van Jan Fredrik Helmers   ELLEN KROL, 'Met verbeten klagt'. Hendrik Tollens Cz.   PETER VAN ZONNEVELD, De droeve zanger aan de Rijn. Het leven van Elias Annes Borger   EEP FRANCKEN, Boniface & Co.   WILLEM VAN DEN BERG, Decline and fall? Adriaan van der Hoop jr.   MARITA MATHIJSEN, Moeders, minnaressen, echtgenoten, hartsvriendinnen en bijzitten. Jacob van Lennep en de vrouwen   DICK WELSINK, ''t Talent van God beschikt, In koortsige ontuchtnachten, Verzopen en verstikt!  Het leven van Gerrit van de Linde Jz.   OLF PRAAMSTRA, Een krampachtig dubbelleven. Everhardus Johannes Potgieter   ALEXANDER J.P. RAAT, De nalatenschap van een 'solide en zeer brave jongen'. Het ellendige leven van Aarnout Drost   TON VAN KALMTHOUT, Een leven daar uiterlijk niets van te zeggen valt. De drijfveren van Anna Louisa Geertruida Toussaint   WIEPKE LOOS, Veel gegeven, weinig gekregen. De teleurstellingen van Johannes Kneppelhout   ANTON KORTEWEG, 'Van wat knetterend zielsvuur blaak ik!' Jan Jacob Lodewijk ten Kate, een opportunistisch letterheer   JAAP GRAVE, Niets dan gelazer, geduvel en rottigheid. Eduard Douwes Dekker, genoemd Multatuli   ARNOLD HEUMAKERS, 'Ik haat, ik verfoei, ik verdoem u'. Conrad Busken Huet   HENK EIJSSENS, Fiat voluntas. Petrus Augustus de Génestet   PIET COUTTENIER, 'Mijn herte is krank, en broos'. Enkele bladzijden uit het leven van Guido Gezelle   JACQUELINE BEL, Amazone in domineesland. Het hardnekkige streven van Betsy Perk   RICK HONINGS, Sic transit gloria mundi. Vergankelijkheid en verlangen bij François HaverSchmidt   NOP MAAS, De een na de ander. Marcellus Emants   JAAP GOEDEGEBUURE, Een vrouw, die heel Europa had doorbommeld. Catharina Alberdingk Thijm   GERARD TERMORSHUIZEN, 'Iemand die werkt is altijd goed ...' P.A. Daum zijn eigen milieu voorbij   VILAN VAN DE LOO, 'Nu valt de avond en de toekomst krimpt ineen ...' De Indische romancière Melati van Java   TON ANBEEK, Het kind Kloos   FRED LANZING, Heksen, geesten, spoken, weerwolven en broeders. Het leven van de zendeling-schrijver Nicolaus Adriani   Illustratieverantwoording   Over de auteurs   Register