Waarom filosoferen?

Vanwaar komt het filosofische spreken? In vier colleges, in 1964 gehouden voor beginnende studenten, gaat Lyotard welbewust voorbij aan de abstracte vraag 'wat is filosofie?' om in plaats daarvan antwoord te geven op de bijzondere vraag 'waarom filosoferen?'

Volgens Lyotard beantwoordt filosofie aan een fundamentele menselijke behoefte: het verlangen naar zin en betekenis. Wie filosofeert geeft zich over aan dit verlangen, een verlangen dat echter nooit werkelijk in vervulling gaat en dat zich telkens weer vernieuwt. Filosoferen betekent niet dat je jezelf opsluit in een specifiek, min of meer zelfgenoegzaam discours, maar dat je je zinnen scherpt voor het latente verlangen dat in ieder mens leeft en in tal van maatschappelijke processen een bepalende factor is. Zo eindigen Lyotards bespiegelingen met de prikkelende vraag 'hoe is het mogelijk niet te filosoferen?'

Jean-François Lyotard (1924-1998) behoorde tot de bekendste vertegenwoordigers van het differentiedenken in de Franse filosofie en was hoogleraar aan de universiteit van Parijs-VIII. Voor het grote publiek is zijn naam vooral verbonden met zijn boek 'La condition postmoderne' (1979).