Spiegeloog

Kunstenaars maken zelfportretten om zichzelf te onderzoeken en geven de beschouwer een kijkje in hun innerlijk. Een directere kunstvorm bestaat niet: dichter bij zichzelf komt een kunstenaar niet, en als kunstkijker is er geen grotere intimiteit tot de maker van het portret mogelijk. 

De motieven om een zelfportret te maken lopen uiteen; soms in opdracht, soms als studiemateriaal, als aanleiding tot zelfonderzoek of als middel om te experimenteren met verschillende stijlen. Het zelfportret is een momentopname waarmee de kunstenaar de toeschouwer toont hoe hij/zij zichzelf ziet, en bovenal, hoe hij of zij gezien wil worden. Het genre ontwikkelde zich niet alleen sterk in de tijd, ook kunstenaars van dezelfde generatie benaderen het genre op geheel uiteenlopende wijze.
 
Met meer dan honderd schilderijen, tekeningen, foto- en videowerken en installaties wordt in 'SpiegelOOG' een rijk beeld geschetst van de ontwikkelingen binnen dit genre. In de tweede helft van de 20e eeuw wordt het zelfportret in de conceptuele- en de feministische kunst, als 'body-art' ingezet om politieke, sociale en andere maatschappelijke kwesties aan de orde te stellen. Steeds vaker wordt het genre verbonden met kwesties rond gender en etnische identiteit.

Selfie
Ook is er in dit boek aandacht voor het effect van de (amateur) 'selfie'. Heeft de huidige 'selfie'-beeldenstroom invloed op de wijze waarop kunstenaars omgaan met het zelfportret? Vergelijkbaar met de uitvinding van de spiegel, heeft de uitvinding van de fotocamera grote invloed op de zelf-representatie van de kunstenaar. 
Door de bereikbaarheid van de camera en de digitale mogelijkheden lijkt de grens tussen de intimiteit van een zelfportret in besloten sfeer en de vrij toegankelijke, publieke openbaarheid opgeheven.