De kleine Johannes

In de jaren 1885-1886, toen De kleine Johannes in afleveringen verscheen in het tijdschrift De Nieuwe Gids, baarde het verhaal al opzien. Hoewel het op eerste gezicht een sprookje voor kinderen leek te zijn, werd al snel duidelijk dat het meer was dan dat. Zo verborg De kleine Johannes Van Eedens hooggestemde opvattingen over de liefde, en over het 'volledig mens zijn' in een wereld vol dorheid en hypocrisie. Het succes van het boek, en het feit dat het nu nog veelvuldig gelezen wordt, is daaraan te danken; het effect wordt versterkt doordat het sprookje de lezer op bepaalde punten in het ongewisse laat. Het boek roept telkens weer nieuwe vragen op, waardoor het verhaal blijft intrigeren.
De kleine Johannes wordt gerekend tot de belangrijkste werken die de Beweging van Tachtig heeft voortgebracht. Het is een klassieke tekst, niet alleen van die beweging, maar ook van de Nederlandse letterkunde als geheel.

'De hele stemming van het boek trof me, en de openbaring die de kleine Johannes
beleeft: als je wou bidden dan kon je het beste naar een zonsondergang kijken en
huilen. Dat vond ik heerlijk, ik huilde toch al veel.' Leo Vroman

Frederik van Eeden (1860-1932) was psychiater, roman- en toneelschrijver, dichter,
essayist en 'wereldverbeteraar'.