Een nieuw profiel van de grondrechten

Dit boek behandelt de verschillende prestatieplichten die voortvloeien uit de mensenrechten in het EVRM, het IVBPR en het IVESCR en de grondrechten in de Grondwet. Het traditionele onderscheid tussen enerzijds klassieke grondrechten en burgerlijke en politieke mensenrechten en anderzijds sociale grondrechten en economische, sociale en culturele mensenrechten wordt vervangen door een algemeen kader, ontleend aan de zogenaamde typologie van verplichtingen. Deze typologie laat zien hoezeer onthoudings- en prestatieplichten met elkaar verweven zijn. Ze maakt binnen de prestatieplichten onderscheid tussen de verzekerings- en de beleidsplicht. Bij de verzekeringsplicht dient de overheid op korte termijn een prestatie te leveren waarbij haar een beperkte beleidsvrijheid wordt gelaten. Een rechter kan de naleving van deze plicht controleren. Bij de beleidsplicht gaat het om een proces van geleidelijke verwezenlijking en valt er voor de rechter weinig te toetsen. Het boek bespreekt de verschillende vormen van verzekeringsplichten die bij beide categorieën grond- en mensenrechten aan de orde zijn. Ook de onthoudingsplicht komt uitvoerig aan bod. De verzekeringsplicht blijkt een brug te slaan tussen de onthoudings- en de beleidsplicht. In een apart hoofdstuk wordt voorts vanuit de typologie van verplichtingen aandacht besteed aan de rechtstreekse werking van de mensenrechten.

Dit boek is bruikbaar in het basisdoctoraal en in keuzevakken in de sfeer van grond- en mensenrechten. Het geeft een uitgebreide bespreking van de recente jurisprudentie van het Europese Hof voor de rechten van de mens en biedt de rechtspraktijk een begrippenkader met voldoende oriëntatiepunten om een prestatieplicht te kwalificeren en met enige precisie uitspraken te doen over mogelijke rechtstreekse werking en bijbehorende wijze van toetsing door de rechter.