De essentie van het universum

Wat als Spinoza’s Ethica niet slechts een filosofisch systeem in meetkundige stijl is, maar het resultaat van een diepgeworteld geometrisch wereldbeeld?

Dit proefschrift onderzoekt de wiskundige fundamenten van Spinoza’s metafysica, en stelt dat zijn beroemde definitie van God als substantie alleen begrepen kan worden vanuit een oudere, grotendeels vergeten traditie: de mathematische kosmologie van Plato en Pythagoras.

August Fennet laat zien hoe Spinoza’s denken, via verhoudingen zoals de klassieke 3:4:5-driehoek – het archetype van orde en ontstaan – logisch uitmondt in een wiskundige structuur van zijn. Deze structuur ligt niet alleen ten grondslag aan Plato’s Timaios en Symposium, maar resoneert ook in Spinoza’s acht definities aan het begin van de Ethica. God wordt hierin niet voorgesteld als een theologische entiteit, maar als de totaliteit van alle mathematische potentie: een noodzakelijke verhouding van substantie, attributen en modi – van zijnsvormen die samen het universum construeren.

Dit boek nodigt uit tot een radicaal ander lezen van Spinoza: niet als cultureel fenomeen of biografisch figuur, maar als denker die, net als de Grieken, wiskunde inzette om het goddelijke te begrijpen. Wie Spinoza écht wil doorgronden, zal zich moeten verhouden tot zijn geometrisch denken. Want zonder begrip van die wiskundige motor blijft de Ethica een vorm zonder inhoud.

Een originele en grensverleggende studie die laat zien hoe diep Spinoza’s denken geworteld is in de oudste wiskundig-filosofische tradities. Voor wie de Ethica wil begrijpen als meer dan een boek – als een mathematisch model van de werkelijkheid.

August Fennet (1952) studeerde wijsgerige antropologie en neuropsychologie. In zijn afstudeerproject Categorieën in de waarneming: Aristoteles gezien vanuit een neuropsychologisch perspectief combineerde hij klassieke filosofie met moderne cognitiewetenschap, een thema dat hem blijvend fascineert en in zijn werk terugkeert.

Als docent NT2 en alfabetisering werkte hij jarenlang aan de fundamenten van taalbegrip. In zijn filosofische onderzoek zoekt hij naar de logische structuren die menselijke ervaring, taal en denken onderbouwen.