Risicoaansprakelijkheid als vervanging van overheidstoezicht in de bouw?

Risicoaansprakelijkheid als vervanging van overheidstoezicht in de bouw? is een verkennend onderzoek naar een effectief en efficiënt kaderstellend instrument voor kwaliteitsborging in de bouw, uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De auteurs gebruiken de sturingsfilosofie van de commissie Fundamentele Verkenning Bouw ('privaat wat kan, publiek wat moet') als uitgangspunt om tot een andere organisatie van bouwtoezicht en aansprakelijkheid te komen.

Op grond van een rechtssociologische beschouwing, van onder andere regelingen voor aansprakelijkheid in andere domeinen dan de bouw en in andere landen specifiek voor de bouwsector, betogen de auteurs dat een regeling voor risicoaansprakelijkheid voor bouwende partijen de rol van het huidig bouwtoezicht zou kunnen overnemen vanuit het oogpunt van tenminste een gelijkblijvende preventieve werking. Een verplichte aansprakelijkheidsverzekering is hierbij noodzakelijk. Actief toezicht op complexere bouwwerken zal dan door of namens de verzekeraars worden uitgeoefend. Voor minder complexe bouwwerken als woningen zal waarschijnlijk een omslagstelsel ontstaan met een bonus-malus regeling die ook een zeker preventief effect heeft maar tenminste een adequate vergoeding van de schade van bouwfouten (waaronder alle afwijkingen van het Bouwbesluit vallen) garandeert. De kosten voor de bouwsector zullen dan met enkele procenten toenemen, maar voor de 'kopers' van bouwwerken zal dit verschil kleiner zijn omdat op dit moment in de praktijk onverhaalbare schade door bouwfouten wél vergoed zal worden. De positie van eigenaren van bouwwerken wordt daardoor veel sterker.