Vluchtoord Marseille

Meer dan duizend voornamelijk Joodse artiesten en 
intellectuelen die bovenaan op de uitleveringslijst van 
de Gestapo stonden, waren in 1940 naar Marseille gevlucht. Ze zaten in de val: zonder papieren, zonder visa 
en meestal zonder geld, en belandden nog dieper in de 
problemen toen op 22 juni de Vichy-regering akkoord 
ging met het verdrag om alle gevluchte Duitsers in 
Frankrijk over te dragen aan het naziregime. Daarom 
wordt namens de Amerikaanse hulporganisatie Emergency Rescue Committee (erc) en met ondersteuning 
van Eleanor Roosevelt de journalist Varian Fry naar 
Marseille gestuurd. 
In Vluchtoord Marseille doet Fry verslag van zijn 
bloedstollende reddingsacties, die vaak voor de ogen 
van Duitse spionnen en Vichy-politieagenten uitgevoerd moesten worden. Hij beschrijft zijn samenwerkingen met onverschrokken helpers als Lisa Fittko 
– die Walter Benjamin over de Pyreneeën bracht – en 
de Marseillaanse onderwereld. Wat leest als een boeiende ontsnappingsthriller is ook het verhaal van de vernederingen en angsten van de emigranten, de wachtrijen voor de politiebureaus en het gevoel overgeleverd te 
zijn aan willekeur en genadeloosheid.