Daders over cameratoezicht

De reeks Politiekunde is een uitgave van het Onderzoeksprogramma Politie &
Wetenschap, een zelfstandig onderdeel van de Politieacademie.
Politie & Wetenschap is ingesteld om een stimulans te geven aan de toegepaste
wetenschappelijke kennisontwikkeling op het gebied van politie en veiligheid,
de daarvoor benodigde kennisinfrastructuur en de daadwerkelijke benutting
van onderzoeksrapporten en -resultaten in politiepraktijk, beleid en opleiding.
Publicaties in de reeks Politiekunde betreffen in het algemeen concrete handleidingen,
modellen, instrumenten of werkwijzen die direct bruikbaar zijn
voor de politiepraktijk. Ze zijn veelal de uitkomst van onderzoek dat is verricht
in het kader van het meerjarige onderzoeksprogramma, de kernactiviteit van
Politie & Wetenschap.
Cameratoezicht heeft ook in Nederland een hoge vlucht genomen. Veel
gemeenten gebruiken camera's bij het veiliger maken van bijvoorbeeld uitgaansgebieden
en andere risicoplekken. Verondersteld wordt dat de inzet van
camera's preventief helpt het aantal delicten in een gebied terug te dringen,
omdat de (zichtbare) aanwezigheid van camera's potentiële daders zou afschrikken.
In dit onderzoek wordt nagegaan of deze veronderstelling klopt en
zo ja, welk type dader zich laat afschrikken. Daartoe zijn interviews gehouden
met 42 (potentiële) daders, variërend van gedetineerde veelplegers tot risicojongeren.
Zij schetsen een divers beeld van hun ervaringen met cameratoezicht,
hun kennis over camera's, de verwachtingen over de effectiviteit en de
invloed op hun handelen.
Het onderzoek laat zien dat het bij de besluitvorming over de invoering of
voortzetting van cameratoezicht belangrijk is rekening te houden met het type
daders dat voor veiligheidsproblemen zorgt en niet alleen met de problemen
zelf. Preventie werkt alleen bij professionele of berekenende daders en niet
bij impulsieve of onverschillige daders. In die laatste gevallen kan camera -
toezicht, mits goed opgezet, de politie wel ondersteunen bij het tijdig reageren
op opstootjes en andere incidenten.
Voor een effectief optreden tegen zowel onverschillige als berekenende of
professionele daders is apparatuur van hoge kwaliteit vereist en veel aandacht
voor mogelijke verplaatsingseffecten. Evaluaties van cameratoezicht zouden
daar meer aandacht voor moeten hebben.