Rechtvaardigheid in de arbeidsrelatie

Moet een werknemer waarschuwen tegen verspilling? Mag een werknemer eisen dat zijn werkgever mensenrechten respecteert?

In een arbeidsrelatie heeft men tegenover elkaar recht op arbeid, op loon. Op loyaliteit en creativiteit. Op zorg voor de veiligheid, en op alles wat de rechtvaardigheid eist. Maar wat eist de rechtvaardigheid eigenlijk? Welke belangen van werkgever en werknemer kunnen we onderkennen? Verdienen ze erkenning binnen de arbeidsrelatie? Hoe worden zij afgewogen tegen belangen van de tegenpartij?

In onze grenzeloze wereld, waarin onze daden gevolgen hebben voor mensen ver weg en voor generaties na ons, eist rechtvaardigheid dat we rekening houden met belangen ook buiten onze grenzen van contract, tijd en plaats. Voor rechtvaardigheid nu moeten we ook kijken naar gedrag tegenover anderen, en tegenover toekomstige generaties. Dat zijn belangen die gediend worden met maatschappelijk verantwoord ondernemen, waar werkgever en werknemer beide aan bijdragen. Belangen die als rechten en plichten van werkgever en werknemer binnen de arbeidsrelatie erkend moeten worden. Want wat binnen de arbeidsrelatie gebeurt, raakt per definitie maatschappelijk verantwoord ondernemen.



Irene Asscher-Vonk is emeritus hoogleraar sociaal recht aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Zij heeft veel gepubliceerd op het gebied van het arbeidsrecht en de sociale zekerheid en over gelijke behandeling. Haar afscheidscollege Dienend sociaal recht (2009) bevat een pleidooi voor het benadrukken van de waarde rechtvaardigheid in de relatie tussen werkgever en werknemer.

Het wetenschappelijk werk combineerde zij met diverse bestuursactiviteiten. Van 1988 tot 2006 was zij kroonlid van de Sociaal Economische Raad. Op dit moment vervult zij verscheidene adviserende, toezichthoudende en geschilbeslechtende functies.