Naar de bliksem, maar nu nog niet

Onze tijdgeest is vervuld van doemdenken. Klachten over de crisis van de Europese Unie, de desintegratie van het Westen, de ontbinding van de democratie, de vergroving van omgangsvormen en de moeizame integratie van immigranten bepalen het publieke debat. Sleuren afbraak en verval Europa naar het ravijn?

In Naar de bliksem, maar nu nog niet maakt Ronald Havenaar duidelijk wat het hedendaagse doemdenken inhoudt en wat de verschillen en overeenkomsten zijn met het cultuurpessimisme uit de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Ook stelt hij de vraag of eigentijdse zwartkijkers het gelijk aan hun kant hebben. Zijn conclusie: doemdenkers hebben een fijne neus voor mankementen, als realisten wijzen zij op urgente problemen. Maar ze laten zich ook kennen als alarmisten, die, gedreven door een passie voor ondergangsdenken, overdrijven. Ze kondigen een apocalyps aan die vooralsnog ver voorbij de werkelijkheid ligt. De Europese samenlevingen hebben voldoende veerkracht om het onheil af te wenden.

Ronald Havenaar (1950) was als hoogleraar geschiedenis van de trans-Atlantische betrekkingen verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Hij schreef boeken over onder meer Jacques de Kadt, Willem Frederik Hermans, de Koude Oorlog, de Europees-Amerikaanse malaise en de babyboomgeneratie. Hij is medewerker van NRC Handelsblad.