Builders and planners

Bij het inrichten van de Nederlandse ruimte komen ruimtelijke planners en infrastructuurplanners elkaar veelvuldig tegen. Ruimtelijke ordening en transportplanning hebben veel met elkaar te maken. Toch zijn de relaties tussen beide plannerswerelden niet eerder beschreven.

Dit boek gaat over de ontmoeting tussen de builders uit de infrastructuurwereld en de planners, die de ruimte wilden ordenen. Beschreven wordt hoe sinds de jaren 1920 de professionalisering van builders en planners verliep, en hoe hun dromen en ambities eruitzagen, waarmee zij een stempel wilden drukken op de vormgeving van de ruimte. Het is een verhaal van samenwerking en conflict, van coalities en tegenstand tussen twee groepen deskundigen, die opereerden in de Nederlandse ruimte.

Nadat al in de jaren twintig de wegenaanleg meer planmatig werd aangepakt, ontplooide ook de ruimtelijke planning zich van het stedelijke naar het regionale en nationale niveau. In de jaren vijftig en zestig beide manifesteerden beide plannersgroepen zich volop. Maar na 1965 ontmoetten zij toenemende tegenstand uit de samenleving. Mondige burgers wilden meer participatie bij de ontwikkeling van visies en projecten. Planners kwamen uit hun ivoren torens en traden in een vaak ongemakkelijke dialoog met belanghebbenden en kritische media. Planning vereiste een steeds beter nadenken over het planningsproces.

Planningsvisies en bouwprojecten zijn bedoeld om te worden uitgevoerd. Maar de praktijk bleek vaak weerbarstig. Het boek onderzoekt in case-studies ook wat er van de plannen terecht kwam, welke concepties konden worden gerealiseerd en tegen welke grenzen men opliep.

Om het bijzondere van de Nederlandse ruimtelijke ordening nog beter te begrijpen wordt deze gespiegeld aan de Belgische ontwikkeling. Was Nederland wel het land van Mondriaan en België het land van Breughel? Planning in België was vooral anders, hoewel beide landen in de recente periode meer op elkaar gingen lijken. Builders and planners biedt nieuwe en prikkelende perspectieven over de geschiedenis van de Nederlandse planning en de Nederlandse planners.

Redactie verzorgd door Jos Arts, Ruud Filarski, Hans Jeekel en Bert Toussaint. Met bijdragen van Greet De Block, Arjen van der Burg, Nil Disco, David de Kool, Bruno De Meulder, Gijs Mom, Odette van de Riet en Frank Veraart.