Grijs slavernijverleden?

‘Redimoesoegedrag’ staat in Suriname voor ‘verraad tegen de eigen groep’. Het begrip gaat terug op slaven die in de 18de eeuw in ruil voor vrijheid aan de zijde van de gouvernementssoldaten vochten tegen de ‘marrons’, gevluchte slaven. Zij droegen een rode muts, vandaar redimoesoes. Dit was geen nieuw fenomeen; ‘zwarte milities’ hadden ook al in Nederlands-Brazilië en Nieuw-Nederland bestaan.

Vanwege hun complexe tussenpositie is het moeilijk om redimoesoes binnen het traditionele ‘goed-en-fout denken’ over slavernij een plaats te geven. Als voormalige slaven waren zij tegelijk ‘slachtoffers’ en ‘daders’. Toch was hun leven in het ‘grijze’ gebied tussen slaaf en meester niet uitzonderlijk. Slechts een minderheid van de slaven maakte een radicale keuze voor gewelddadig verzet. De meesten handhaafden zich in een dienende rol, goedschiks of kwaadschiks. Daarbij was een vorm van accommodatie onvermijdelijk.

Hoe moeten we het ‘grijze’ gedrag van de redimoesoes beoordelen? De auteur maakt hiervoor gebruik van concepten die teruggaan op de discussie over ‘goed-en-fout-gedrag’ tijdens de Duitse bezetting en de Holocaust. Een verrassend nieuwe visie op het slavernijverleden, maar ook een evenwichtsoefening die hij met glans uitvoert.