De schatkamer van het oog van de ware leer

De Schatkamer van het Oog van de Ware Leer van Dogen Kigen is een wereldwijd erkend godsdienstfilosofisch en literair hoogtepunt van het Japanse zenboeddhisme. Voortbouwend op de tradities van het Chinese ch'an-boeddhisme, dat zelf een combinatie vormde van het uit India komende boeddhisme en het Chinese taoïsme, verschafte Dogen in zijn beroemden traktaten tegelijk een uitleg van het zittend mediteren (zazen) als authentieke uitdrukkingen van het boeddhisme, en een filosofische grondslag voor wat we non- of niet-dualisme noemen. Zowel vergelijkbaar met het denken van de Westerse niet-dualistische religieuze filosoof Jacob Böhme en aan deze verwante taal-, systeem- en procesdenkers als Herakleitos, Hegel, Whitehead en Wittgenstein, als met andere Oosterse vormen van niet-dualistisch denken, als het Indiase advaita vedanta en het Chinese taoïsme. Vooral waar bij Dogen taal en werkelijkheid expliciet het onderwerp vormen als voorbeelden van het functioneren van de menselijke geest, is dat buitengewoon verrijkende lectuur. Een helder opstel van prof. Masao Abe zet nog eens apart de kernbegrippen van Dogen uiteen, onder andere in vergelijking tot Spinoza, Hegel en Heidegger.