Charlotte Salomon

De jonge en nog onbekende joodse kunstenares Charlot-
te Salomon verlaat noodgedwongen in 1938 haar geboor-
testad Berlijn voor een verblijf aan de Franse Côte  d'Azur 
bij  haar  grootouders,  die  daar  voorlopig  in  veiligheid 
leven. Hier begint zij aan een ongelooflijk kunstwerk, 
een graphic novel avant la lettre. Zij schildert, schrijft en 
tekent Leven? of Theater?, een omvangrijk beeldverhaal 
over haar familie, haar jeugd en studietijd aan de Ber-
lijnse Kunstacademie, en haar lotgevallen in het zuiden 
van Frankrijk.
Door Charlottes tragische levenseinde in Auschwitz 
wordt zij vaak vergeleken met Anne Frank. En evenals 
Anne Frank heeft ook Charlotte kunstzinnige ambities 
en wordt zij gedreven door de wil om iets heel bijzon-
ders te creëren. De vorm die zij aan haar werk geeft, 
haar schilderstijl en de humoristische en ironische toon 
van haar teksten met de vele verwijzingen naar muziek 
en literatuur kwamen daar in Zuid-Frankrijk niet uit de 
azuurblauwe lucht gevallen. 
Katja  Reichenfeld  laat  overtuigend  zien  hoe  de 
sprankelende atmosfeer van het culturele klimaat in het 
interbellum in Berlijn Charlottes werk heeft beïnvloed. 
En hoe zij het nieuwe medium van de cinema, de klas-
sieke  en  de  populaire  muziek,  de  expressionistische 
schilderkunst en de satirische literatuur op een geheel 
eigen manier verwerkt.
En dan is er ook nog de hyperromantische verbon-
denheid met haar Berlijnse vriend Alfred Wolfsohn. Uit 
zijn woorden putte zij de moed en de inspiratie voor 
Leven? of Theater?