Dwingende vrijheid

Er wordt weleens gezegd dat we in een dwingende tijd leven, waar autoriteit zoek is. Na de dood van God en het einde van de Grote Verhalen zijn we meer dan ooit tot vrijheid veroordeeld. We kunnen ons dan bijvoorbeeld overgeleverd voelen aan allerlei tot consumptieartikel gereduceerde objecten die ons een vermeend genot zouden moeten verschaffen. Van de weeromstuit ontstaat hier en daar een roep naar meer law and order. Niet helemaal onterecht wordt er dan van uitgegaan dat alleen de/meer wet ons vrijheid kan geven. Sommigen permitteren zich zelfs de vrijheid om harder dan ooit de wet te stellen: of het nu de wet van het Proletariaat of van het Volk is (zoals communisme en fascisme dat een paar decennia geleden deden), of die van de Sharia (zoals het islamfundamentalisme dat vandaag maar al te driest denkt te moeten doen). Freud en zijn psychoanalyse zijn ondertussen in de prullenmand van de intellectuele goegemeente beland. Toch bevat zijn theorie heel wat elementen die klaarheid brengen in deze schijnbare paradox: waarom vrijheid dwingend kan zijn; waarom vrijheid, zeker waar ze zich van elke norm en wet bevrijd weet, deze vaak met nog hardere hand installeert. Tegen de heersende tijdsgeest in biedt deze bundel een forum aan stemmen die de eigengereide band tussen vrijheid en wet/dwang proberen te denken.

Over de auteurs
Mark Kinet en Trees Traversier zijn bestuursleden en Sjef Houppermans is voorzitter van de Belgisch-Nederlandse Stichting Psychoanalyse en Cultuur. www.stichtingpsychoanalyseencultuur.eu

Met bijdragen van Marc De Kesel, Sjef Houppermans, Mark Kinet, Yves Petry, Daan Rutten, David Schrans, Jo Smet, Katrien Steenhoudt, Trees Traversier en Frank Vande Veire.